مرکز پاسخگويي: دفتر تبليغات اسلامي
موضوع اصلي: امامت و تشيع
موضوع فرعي: حضرت اسماعيل
در آيهء 54سورهء مريم اين گونه آمده : .در روايتي از طريق شيخ صدوق به امام صادق (ع) آمده كه اين اسماعيل بن ابراهيم نبود, بلكه يكي از پيامبران بود كه نامش اسماعيل بود كه قومش او را گرفتند و پوست سر و رويش را كندند. آيا در مورد نام آن قوم و نسب آن پيامبرسندي در دست هست ؟ به طور كلّي اين روايت صحيح است و تفسير آيه چيست ؟


پاسخ:
دربارهء آيهء 54سوره مباركهء مريم دو قول است : يك قول اين است كه همان اسماعيل پسر حضرت ابراهيم بوده است . قول دوم اين كه پيغمبري بوده ازبني اسرائيل به نام اسماعيل بن حزقيل . شاهد بر صحّت قول دوم اين است كه آيه به دنبال آيات قبل كه دربارهء موسي و هارون است , آمده و بعد از ذكر او اشارهبه حضرت ادريش كه همگان از پيامبران بني اسرائيل بوده اند كردهاست .
مرحوم علامهء طباطبايي در تفسير الميزان قول دوم را ترجيح داده و او را اسماعيل بن حزقيل مي داند و فرموده :در قرآن به غير از اين دو آيه در جاي ديگري نام او نيآمده است . خداوند او را به سوي قومش فرستاد, ولي او راگرفتند و پوست سر و صورتش را كندند. ملكي از آسمان آمد و به او گفت : خداوند مرا به سوي تو فرتساده است . اگرچيزي مي خواهي بگو. او گفت : من هم مانند بقيهء پيامبران مورد آزار واقع شده ام و اسوهء من آنان هستند. در روايت ديگر گفت : اسوهء من حسين (ع)است .
همين مقدار در تاريخ و تفسير دربارهء او و دربارهء صادق الوعده بودنش آمده است . مطلبي اضافه بر اين مقدارنيست و قوم و مكان او مشخص نيست .(1)

***
پاورقي:
تفسير الميزان , ج 14 ص 63 حسين عمادزاده , تاريخ انبيا; تفسير صافي , ج 3 ص 285