پرسمان

امام صادق(ع) ميفرمايد: هنگام مرگ، پيامبر، علي، فاطمه، حسن و حسين(ع) نزد محتضر حاضر ميشوند و هنگامي كه قبض روح شد، روح او به قالبي شبيه به قالب دنيوي او تعلق ميگيرد..: «فإذا قبضه الله عزّوجلّ صيّر تلك الروح في قالب كقالبه في الدّنيا فيأكلون و يشربون، فإذا قدم عليهم القادم، عرفوه بتلك الصورة الّتي كانت في الدّنيا» (فروع كافي 3/245)؛ [آن گاه كه شخصي بر برزخيان وارد شود، او را با همان شكل و هيأتي كه در دنيا داشته خواهند شناخت].
2 ـ ابو بصير از امام صادق(ع) درباره ارواح مؤمنان ميپرسد كه اينان پس از مرگ كجا هستند؟ فرمود: «في روضةٍ كهيئة الأجساد» (فروع كافي 3/245)؛ [در بهشت به صورت و هيأت جسد نمودار هستند].
3 ـ ابو ولاّد حنّاط از امام صادق(ع) پرسيد: ارواح مؤمنان پس از مرگ در كجا استقرار مييابند. امام فرمود: «في أبدان كأبدانهم» (همان، ص 224)؛ [در بدنهايي مانند بدنهاي دنيوي].
شيخ بهايي پس از بررسي آيات برزخ نتيجه ميگيرد كه روح پس از مفارقت از بدن به بدني همگون با بدن عنصري خود تعلّق ميگيرد؛ چنانكه از اميرمؤمنان(ع) رسيده است: ارواح، در عالم برزخ گروه گروه در شكل جسدهاي خويش گرد هم آمده به گفتگو ميپردازند... (اربعين/251 و 261)
علاّمه مجلسي(ع) ميگويد: ارواح مردگان در برزخ به «اجساد مثالي» تعلّق ميگيرد و بدن برزخي مؤمن و كافر عين بدن دنيوي اوست و در همين بدن يا عذاب خواهند ديد و يا متنعّم خواهند بود (بحار، ج 6، ص 201 و 272) البته بدن برزخي در عين مثالي بودن عين بدن خود شخص است؛ چنانكه عين بدن دنيوي نيز خواهد بود. براي عينيّت و مثالي بودن بدن و اجتماع هر دو در حال واحد تفسيري است كه اگر صاحب نظر آن را نيابد، صاحب بصر آن را يافته است.