انسان بعد از مرگ وارد برزخ مي شود و تا هنگامي كه قيامت بر پا نشده است، آن جا مي ماند و از كيفر و عذاب، يا ثواب و نعمت برخوردار مي شود. عالم برزخ، تعبير ديگر قبر است. امام صادق(ع) مي فرمايد: { البرزخ هو القبر و هو الثواب و العقاب بين الدنيا و الاخرة }؛ { برزخ همان عالم قبر است كه پاداش و كيفر ميان دنيا و آخرت است }»، { (تفسير نمونه، جلد 14، ص 319 و تفسير نور الثقلين، جلد 2، ص 553) }. در روايت ديگري آمده است كسي از امام صادق(ع) پرسيد: برزخ چيست؟ امام(ع) فرمود: { القبر حين موته الي يوم القيامة }، { (تفسير نمونه، جلد 14، ص 319) } روح انسان بعد از پايان زندگي اين جهان، در اجساد لطيفي كه به آن بدن مثالي يا برزخي مي گويند، قرار مي گيرد. امام صادق(ع) مي فرمايد: { في ابدان كابدانهم }؛ { بدن هاي برزخي مؤمنان، مانند بدن هاي دنيوي آن هاست }»، { (بحارالانوار، ج 6، ص 268) }. پس عذاب قبر و برزخ، هم روحي است و هم جسمي؛ البته نه همين جسم دنيوي، بلكه مانند و مثال آن. با توجه به اين نكته كه مقصود از قبر همان عالم برزخ است نه اين قبر ظاهري كه ميت را در آن جاي مي دهند معلوم مي شود فشار يا وحشت قبر به اين معنا نيست كه قبر مرده را بر او تنگ كنند كه بدن او در فشار قرار گيرد. بلكه ميت بعد از آن كه از دنيا و زندگي و متعلقات آن دست مي كشد و وارد برزخ مي شود و جاي ناشناخته اي را مي بيند، اين وضعيت و حالات در بدو ورود دست بدست هم داده و وحشت و سختي و فشار به خصوصي را براي او ايجاد مي كند. امام مي نويسند: «... فرضاً كه انسان مبتلاي به معاصي ديگر نگردد - گرچه بعيد بلكه محال عادي است - خود تعلق به دنيا و محبت به آن اسباب گرفتاري است. بلكه ميزان در طول كشيدن عالم قبر و برزخ همين تعلقات است هر چه آن ها كمتر باشد. برزخ و قبر انسان روشن تر و گشاده تر و مكث انسان در آن كمتر است، { (چهل حديث، حديث ششم/124) }. اصل مسأله صحيح است. موارد و مكاشفات زيادي نيز در اين باره نقل شده است. اما اين بدان معنا نيست كه جنازه ميت را از آن قبر به قبر ديگري انتقال دهند، بلكه روح آن ميت است كه منتقل مي شود و در ميان امواتي كه در جاي ديگر هستند به سر مي برد. چنانكه روح بعض اموات به قبرستان وادي السلام در نجف اشرف منتقل مي شوند. شاهد بر اين مطلب روايت ذيل است. اصبغ بن نباته مي گويد حضرت علي(ع) در سرزمين نجف درباره ارواح مؤمنان چنين فرمود: «اگر پرده از مقابل چشم شما برداشته شود ارواح مؤمنان را مي بينيد كه در اين جا حلقه حلقه نشسته اند و يكديگر را ملاقات مي كنند و سخن مي گويند اينجا جايگاه مؤمان است...»، { (تفسير نمونه 14/319) }.