مرکز پاسخگويي: مركز فرهنگي نهاد رهبري در دانشگاه ها
موضوع اصلي: قرآن
موضوع فرعي: كلام و دين پژوهي-قرآن و حديث
با توجه به آيه 42 سوره عمران كه حضرت مريم را برترين زنان عالم معرفي مي كند چرا ما شيعيان مي گوييم حضرت فاطمه(س) برترين است؟

پاسخ:
به اين سؤال از سوي مفسران دو پاسخ داده شده است: 1- مراد آيه شريفه، برتري حضرت مريم بر همه زنان جهان در عصر خودش مي باشد. اين پاسخ هم مشابه قرآني دارد و هم دليل روايي. الف) در قرآن مجيد آمده است كه خداوند درباره بني اسرائيل فرمود: {وَ أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَي اَلْعالَمِينَ (بقره، آيه 47)}. در تفسير نمونه آمده است: «بديهي است منظور، برتري مؤمنان بني اسرائيل بر مردم عصر خود بوده است». ب ) در تفسير برهان روايتي از مفضل بن عمر نقل شده است كه مي گويد: «به امام صادق(ع) عرض كردم: مرا خبر ده از قول پيامبر خدا(ص) درباره فاطمه كه فرمودند: «او سرور زنان جهانيان است». آيا او سرور زنان عصر خويش است؟ امام(ع) فرمودند: «مريم سرور زنان جان در عصر خود بوده است، اما فاطمه(س) سرور همه زنان از آغاز تا پايان است». 2- آيه شريفه قيد زماني ندارد و مربوط به همه زمان ها است؛ ولي قيد موضوعي دارد و از همين رو منافاتي با سروري حضرت زهرا(س) بر همه زنان عالم در كمالات عاليه و والاي انساني ندارد. توضيح اين كه در قرآن مجيد يك سري از ويژگي ها و امتيازات براي حضرت مريم بيان شده است. اين ويژگي ها از اختصاصات حضرت مريم نيست و افراد ديگري نيز در رتبه او و چه بسا بالاتر از او به چنين مقاماتي رسيده اند؛ اما آنچه ازاختصاصات حضرت مريم(س) است و بدان وصف بر همه زنان عالم امتياز يافته است، چگونگي ولادت فرزند وي مي باشد. علامه طباطبايي(ره) در تفسير الميزان مي فرمايد: «[اين كلمه ] از خصائص وجودي حضرت مريم(س) انگشت روي هيچ خصيصه اي به جز ولادت عجيب فرزندش نمي گذارد. اين است كه «اصطفاء» از هر جهت نيست؛ بلكه آن گونه فرزند آوردن مراد است». اما غير از كلمه «اصطفاء» كلمات ديگري كه در آيات مربوط به آن جناب آمده، از قبيل: «تطهير» و «تصديق به كلمات خدا و كتب او» و «قنوت» و «محدثه بودن» همه از اموري است كه اختصاص به آن جناب ندارد. در تفسير «اطيب البيان» نيز امتياز خصوصي حضرت مريم(س) بر ديگر زنان چگونگي زاييدن حضرت عيسي(ع) بيان شده و در سرّ بيان {وَ اِصْطَفاكِ عَلي نِساءِ اَلْعالَمِينَ } آمده است: «بيان اين جمله براي اين است كه ديگر زني نتواند همچه دعوايي بكند و بهانه به دست بياورد». بنابراين اگر آيه داراي قيد زماني نباشد، حضرت مريم(س) را فقط در چگونگي فرزند آوردن از همه زنان جهان ممتاز دانسته است و اين نافي برتري حضرت زهرا(س) در كمالات عاليه انساني نيست.