مرکز پاسخگويي: مركز فرهنگي نهاد رهبري در دانشگاه ها
موضوع اصلي: قرآن
موضوع فرعي: كلام و دين پژوهي-قرآن و حديث
چرا مقام امامت به حضرت ابراهيم(ع) داده شد؟ اين چه مقامي بود؟

پاسخ:
خداوند متعال در قرآن كريم مي فرمايد: إِذِ اِبْتَلي إِبْراهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ. قالَ إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً؛ هنگامي كه خداوند ابراهيم را با وسائل گوناگوني آزمود و او بخوبي از عهده آزمايش بر آمد خداوند به او فرمود من تو را امام و رهبر مردم قرار مي دهم ، (بقره، آيه 124). اين كه منظور از كلماتي كه خداوند ابراهيم را با آنها امتحان كرد چه بود؟ (ر.ك: به كتابهاي تفسير از جمله تفسير نمونه 1/427) اما چرا مقام امامت را به او داد و اين چه مقامي است؟ مقام امامت بالاتر از مقام نبوت و رسالت است. امام صادق(ع) مي فرمايد: خداوند ابتداء به ابراهيم مقام نبوت داد پس از آن رسالت و بعد او را به عنوان خليل خود برگزيد و بعد از آن مقامات مقام امامت را بدو عطا فرمود، (اصول كافي، ج 1، ص 132 - تفسير نمونه، ج 1، ص 440) و اعطاي اين مقام به خاطر شايستگي ها و موفقيت و سربلندي حضرت از امتحان الهي بود. امامت يعني چه؟ امامت در لغت به معناي پيشوايي است. امامت در دين ابعاد مختلفي دارد كه از جمله آنها مرجعيت در دين و منصب پيشوايي و زمامداري اجتماعي در راستاي تعاليم دين است. لا جرم امام موظف به هدايت و رهبري جامعه بر اساس دين است و مسؤوليت اجراي احكام الهي در حوزه مسائل اجتماعي را بر دوش دارد. برخي از پيامبران از جمله حضرت محمّد(ص) از هر سه مقام نبوت و رسالت و امامت برخوردار بوده اند. آيا اين مقام به ائمه(ع) هم داده شده است؟ اجماع شيعه بر آن است كه بر اساس ادله قطعي قرآن و روايات معتبره كه بسيار از آنها در نصوص اهل سنت نيز وجود دارد. دوازده امام(ع) از اين مقام برخوردارند. بدون آنكه از مقام نبوت و رسالت برخوردار باشند. چرا كه آنها به عنوان جانشين پيامبر اكرم(ص) هستند و حضرت هم هر سه مقام را داشت اما چون مقام نبوت و رسالت به ايشان ختم شده است لذا ائمه(ع) فقط در مقام امامت از آن حضرت جانشيني دارند. براي آگاهي بيشتر ر.ك: امامان اين امت دوازده نفرند، علامه سيد مرتضي عسكري، نشر مشعر