قرن اول طبقه‎اي به نام «متكلّم» پيدا شدند، كه اين تعبيرات را در كلمات امام صادق ميبينيم و حتي به بعضي از شاگردانشان ميفرمايند: «اين متكلمين را بگوييد بيايند.» متكلمين در اصول عقايد و مسائل اصولي بحث ميكردند: دربارة خدا، دربارة صفات خدا، دربارة آياتي از قرآن كه مربوط به خداست؛ آيا فلان صفت خدا، عين ذات اوست يا غير ذات اوست؟ آيا حادث است يا قديم؟ دربارة نبوت و حقيقت وحي بحث ميكردند، دربارة شيطان، دربارة توحيد و ثنويّت، دربارة اينكه آيا عمل ركن ايمان است كه اگر عمل نبود ايماني نيست، يا اينكه عمل در ايمان دخالتي ندارد بحث ميكردند، دربارة قضا و قدر، دربارة جبر و اختيار بحث ميكردند.

مجموعه آثار شهيد مطهري ج18ـ سيري در سيره ائمه اطهار(ع)
شهيد مطهري