پرسمان

در نظر اسلام پدر و مادر مقام بسيار بلندي دارند. در ده ها آيه و روايت دربارهء آنان سفارش هاي اكيدشده است . امام صادق (ع)فرمود:
1 بر پاداشتن نمازهاي پنجگانه در وقت هايش ;
2 احسان و نيكي به پدر و مادر;
3 جهاد در راه خدا.(1)
پدر و مادر با اين همه مقام و مرتبه , وظائف سختي در قبال فرزندان دارند. امام سجاد(ع)فرمود: .(2)
پيامبر(ص)فرمود: .(3)
شخصيت كودك در اوايل وجود, هنوز شكل نگرفته است و براي سعادت و شقاوت قابليت دارد. مي تواند يك انسان كامل گردد و مي تواند به سيرت يك حيوان پست و فرومايه در آيد. سعادت و شقاوت هر فردي به كيفيت پرورش او بستگي دارد. اين كار بزرگ بر عهدهء پدر و مادر نهاده شده است . مخصوصاً مادر در اين مورد از اهيمّت بيشتري برخوردار است . حتي خوراك و رفتار او در دوران بارداري , در سعادت و شقاوت فرزند اثر دارد.پيامبر(ص)فرمود: .(4) به علاوه پدران و مادران در برابر اجتماع مسئولند, چون كودكان امروز, مردان و زنان آينده خواهند بود و جامعه ءفردا از همين افراد تشكيل خواهد يافت .
آغاز وظيفهء مادري از آن وقتي است كه اسپرماتوزوئيد با اوول زن تركيب مي شود. از همان هنگام يك موجودزنده با سرعت در حركت و تكامل پرورش مي يابد و بزرگ مي شود تا به صورت انسان كاملي در آيد. سن واقعي انسان از همان زمان شروع مي شود. نطفهء پدر و ژن هايي كه به وسيلهء قانون وراثت از اجداد به كودك منتقل شده است , در شخصيت جسماني و رواني او اثر دارد, ليكن آيندهء اين موجود زنده تا حدود زيادي در اختيار مادر است .رَحِم مادر محيط پرورش شخصيت فرزند است .
دوران بارداري دوران بسيار حساس و پرمسئوليتي است . يك خانم آگاه نمي تواند اين دوران را عادي تصوركند و با سهل انگاري از كنارش بگذرد.
گرچه كودك در رَحِم عضو رسمي بدن مادر نيست , اما از خون مادر و غذاي او تغذيه مي كند. غذاي مادر بايد به طوري غني و كامل باشد كه از يك طرف احتياجات غذايي بدن خودش را تأمين كند و از طرف ديگر غذاسازي براي فرزند نمايد.
بنابراين برنامهء غذايي او بايد حساب شده و دقيق باشد. اين مسئله به قدري در نظر اسلام اهميت داشته كه به زنان باردار دستور داده است كه در صورت ضرر داشتن غذا نخوردن , روزه نگيرند. به موجب يك آمار, 80 درصداز كودكان ناقص الخلقهء جهان , در دوران بارداري مادرانشان درست تغذيه نشده اند.(5)
وضع تغذيهء مادر در ايام بارداري حتي در اخلاق و مقدار هوش و استعداد كودك تأثير فراواني دارد, زيرااعصاب و مغز كودك از غذاي مادر درست مي شود و هر نوع غذايي اثر مخصوص دارد. پيامبر(ص)فرمود: .(6)
امام رضا(ع)فرمود: عقل و هوش را زياد مي كند>.(7)
باز پيامبر(ص)فرمود: .(8)
دكتر غياث الدين جزائري مي نويسد: ماست و پنير به علّت داشتن ويتامين و مخمرهاي مخصوص براي جلوگيري از ويار مفيد مي باشند, ولي خرودن ماست ترش مفيد نيست . پنير مانده و كهنه هم لطفي ندارد. خوردن يك ليوان شير همه روزه به هنگام صبحانه تقريباً ضروري است . جوانهء گندم , سيراب , شيردان , دل , قلوه و جگر بهترين منابع ويتامين هاي ب (9) مي باشند و مفيد هستند.(10)
خوردن سبزي و مواد كلسيم دار و سيب و گلابي و انواع ميوه ها بسيار مفيد است .
امام صادق (ع)فرمود: .(11)
پيامبر(ص)فرمود: .(12)
باز فرمود: .(13)
همان طور كه غذاهاي مفيد براي زنان باردار لازم است , برخوردهاي صحيح و متين و خوب با او نيز تأثير خوبي در روحيهء فرزند دارد. بر عكس عصبانيت و اضطراب و ترش شديد و افكار انحرافي مسلّماً مضرّ به وضع مزاجي ورشد جنين است .
دوران شيرخوارگي نوزادادامهء دوران قبل است . مراعات بهداشت و خوردن غذاهاي مناسب و پرهيز از گناهان وخوردن غذاهاي حلال و مقوي و مفيد, در شيري كه مادر به فرزند مي دهد, مؤثر است .
كودك را دوسال تمام بايد شير داد. دو سال شير خوردن حقّ طبيعي هر كودكي است . البته كم كم با بزرگ تر شدن بچه غذاهاي جايگزين اشكالي ندارد.
نوزاد چه پسر باشد و چه دختر, فرقي نمي كند. وقتي كه به امام سجاد(ع)تولّد نوزاد را خبر مي دادند, از پسر يادختر بودن سؤال نمي كرد, بلكه از سلامتي او مي پرسيد و خدا را سپاس مي گفت . وقتي كه به پيامبر خبردادند كه خداوند به شما دختري عطا كرده است , خوشحال شد و فرمود: .(14)
حركات و سكنات و برخوردها و اخلاق پدر و مادر در نوزاد تأثير عجيبي دارد. پدر و مادر الگوي رفتاري واخلاقي فرزند هستند. لذا پدر و مادر نبياد فكر كنند كه نوزاد, بچه است و نمي فهمد. او يك انسان كوچك است .پيامبر(ص)فرمود: .(15)
پيامبر(ص)فرمود: .(16) اين حديث را مي توان ملاك و مبناي تربيت صحيح فرزند دانست و بر اساس آن با برنامه ريزي صحيح و برخورد جالب همراه با محبّت و علاقه به فرزند, او را به نحو مطلوب تربيت نمود.