مرکز پاسخگويي: دفتر تبليغات اسلامي
موضوع اصلي: اعتقادات
موضوع فرعي: خانواده در برزخ
آيا ديدار افراد يك خانواده در عالم برزخ امكان دارد؟ يعني ميتوانند يكديگر را بشناسند و كنار هم بمانند؟!


پاسخ:
در محاسن برقي آمده: حماد بن عثمان از امام صادق(ع) نقل كرده است كه: حضرت سخني از ارواح مؤمنان به ميان آورد و فرمود: آنها يكديگر را ملاقات ميكنند. با تعجب گفتم: يكديگر را ملاقات ميكنند؟! فرمود: آري، يكديگر را ميشناسند و از هم سؤال ميكنند.(1)
در كافي آمده است: امام صادق(ع) فرمود: مؤمن نزديكان خود را ديدار ميكند و آن چه را دوست دارد ميبيند....(2) نيز در كافي از امام صادق(ع) نقل شده است كه فرمود: ارواح مؤمنان در قالب و صورتي مثل بدن دنيوي، در درختزاري از بهشت قرار دارند و يكديگر را ميشناسند و از هم سؤال ميكنند. وقتي روح تازهاي بر آنها وارد ميشود ميگويند: او را به حال خود بگذاريد، زيرا از هول عظيمي به سمت ما ميآيد.
سپس از وي ميپرسند: فلان كس چه شد؟ فلان آقا چه شد؟ اگر بگويد: من كه آمدم، او زنده بود، اظهار اميدواري ميكنند او هم نزد آنان بيايد، ولي اگر بگويد: او از دنيا رفته و جلوتر از من آمده است. همه متأثر ميشوند و ميگويند: سقوط كرد؛ يعني گرفتار عذاب شده است.(3)
اين روايات صريحاً ميگويد: افراد يك خانواده اگر مؤمن باشند، در عالم برزخ با هم ملاقات ميكنند و از هم سؤال ميكنند و از زندهها جويا ميشوند كه چه ميكنند؟

***
پاورقي:
1. علامه محمد حسين طباطبايي(ره)، الميزان، تفسير روايي، ذيل آيات 153 - 157، چ 1، ص 513.
2. همان؛ بحارالانوار، ج 6، ص 234، چاپ بيروت، انتشارات احياء التراث العربي... .
3. بحارالانوار، ج 6، ص 514، چاپ بيروت، انتشارات احياء التراث العربي... .