مرکز پاسخگويي: دفتر تبليغات اسلامي
موضوع اصلي: اجتماعي و فرهنگي
موضوع فرعي: آدم وسواس
آدم وسواس به چه كسي مي گويند؟ علاج اين مرض چگونه است؟


پاسخ:
وسوسه يك حالت نفساني و تخيّل شيطاني است. چنين حالتي انسان را از حدّ متعارف خارج مي كند و دچار بي اعتمادي به خود و به اعمال خود مي كند. روايات وسواس را بي عقل و تابع شيطان شمرده است، چرا كه اين حالت باعث به هدر رفتن عمر گرانبها و تضييع عمر شريف مي شود و گاهي موجب ترك واجب و يا فعل حرام مي شود. نقل شده كه بعضي علما فرموده اند: حرام است انسان خود را در معرض وسواس قرار دهد چون اطاعت از شيطان است كه مبغوض خداوند است.
در روايات آمده كه عبدالله بن سنان در خدمت امام صادق(ع) از شخصي كه در وضو و نماز مبتلا به وسواس بود نام برد و گفت شخص عاقلي است! حضرت فرمود: چگونه عاقلي است كه از شيطان اطاعت مي كند! عرض كرد: چگونه از شيطان اطاعت مي كند؟ فرمود: اگر از خودش سؤال كني و بپرسي كه حالت وسواس از كجا و از چه چيز مي باشد خواهد گفت: از عمل شيطان است.[1]
در روايت صحيح ديگر حضرت فرمود: شيطان را به خود عادت ندهيد چون آن خبيث به آنچه عادت داده شد ديگر دست بردار نيست و تنها هدف و خواستة او اين است كه اطاعتش كنند. بنابراين شخص مؤمن و عاقل از به دام افتادن در وسوسه كه باعث اسراف در مصرف و مال است جدّاً خودداري مي كند. كسي كه در نماز، وضو، نجس و پاكي و شستشو وسواس دارد بايد تصميم بگيرد از آن كار دست بكشد. هر چه ديرتر اقدام كند بيماري وسواسي او شديد تر خواهد شد. وسواسي يك نوع بيماري رواني است. و راه علاج آن بي توجهي و عدم اعتنا به آنچه كه شك دارد مي باشد. وسواس بايد در وضو، غسل، شستشو و خواندن نماز به عمل متعارف مردم نگاه كند و هر گونه كه آنان عمل مي كنند انجام دهد.[2] اگر وسواسي شديد باشد بايد به پزشك متخصص اعصاب و روان مراجعه كند تا تحت درمان قرار گيرد. وسواسي تنها در شستشو و وضو و نماز نيست بلكه بعضي در نظم وسواس دارند يا در دست ماليدن به سر و صورت يا در كناري موب بدن يا در بستن درِ خانه يا خاموش كردن سماور يا بخاري يا پوشيدن لباس!

***
پاورقي:
[1] آيت الله فاضل، جامع المسائل، ج 2، ص 88، به نقل از وسائل الشيعه، ج 1، ص 46.
[2] آيت الله فاضل، جامع المسائل، ج2، ص 86، با تليخص و اضافات.