رواياتي در زمينة تمثال و صورت وارد شده است كه برخي از آن ها را ذكر مي كنيم:
امام صادق(ع) از پدران گرامي اش نقل فرموده كه: نهي رسول الله(ص) عن التصاوير و قال: من صوّر صورةً كلفّه الله تعالي يوم القيامة أن ينفخ فيها و ليس بنافخ؛ پيامبر(ص) از تصاوير نهي كرد و فرمود: هر كس صورتي را ايجاد كند، خداوند در روز قيامت به او دستور مي دهد كه روح در آن بدمد، ولي او نميتواند.
باز از امام صادق(ع) نقل شده كه: هر كس صورتي را ايجاد كند، به او دستور مي دهند كه روح در آن بدمد، ولي نمي تواند، در نتيجه عذاب مي شود.
علي بن جعفر از برادرش امام موسي بن جعفر(ع) دربارة تمثال پرسيد كه آيا ميتوان با آن بازي كرد، حضرت فرمود: نه.
فقها از اين روايات به قرينة اين كه به او دستور داده مي شود در آن بدمد و آن را زنده گرداند، استفاده كرده اند:
1ـ بايد تمثال جسم و مجسّمه باشد، نه نقش و نقاشي.
2ـ بايد تمثال (مجسمه) از انسان يا حيوان (ذي روح) باشد.
بنابراين مجسمة درخت يا اجسامي كه روح در آن ها نيست، اشكالي ندارد.
3ـ بايد مجسمة انسان يا حيوان، كامل باشد. بنابراين اگر مجسمه كامل نباشد، مثلاً مجسمة انساني را به طور ناقص درست كنند و بسازند، اشكالي ندارد.
4ـ در اين روايات بحث از ايجاد كردن و تصوير كردن شده، بنابراين مقصود ساختن مجسمه است، نه خريد و فروش يا نگهداري آن.
از اين رو فقها با در نظر گرفتن مطالبي كه از روايات استفاده شد، فتوا به حرمت ساخت مجسمه داده اند.
تا اين جا مبنا و مدرك فتواي فقها را ذكر كرديم. البته دليلي به نام اجماع را نيز در اين مسئله ذكر كرده اند.