آن خداوند است كه آسمان را آفريده و ماه و خورشيد را به حركت انداخت و ستارگان فراواني اطراف او تبعيت آنها در فلك مي كردند
و شب و روز آفتاب و سايه سرما و گرما به وجود مي آورند و دائما در جريان و تحول و تطور و گردش هستند و به وسيله باد حرارت و برودت را و همچنين يبوست و رطوبت و خشكي را تعديل مي نمايد و با ابرها كه زير فرمان باد حركت مي كند باران مي بارد و به وسيله باران ارزاق عمومي مخلوق تأمين مي شود - علف - براي خوراك عمومي چهارپايان سبز مي شود آنها در مراتع چرا مي كنند گوشت پيدا مي كنند آدمي از آن تغذيه مي نمايد درخت ها رشد نموده ميوه مي دهد مايه عيش انسان مي گردد - حبوبات مي رويد باعث تنوع اغذيه آدميان مي شود انگور و زيتون - خرما. باغها را سرسبز مي سازد و از تمام ذرات و جودي آنها از ريشه و برگ و ساقه - غوره - ميوه رسيده و خشك شده آنها حتي از چوب خشك و ذغال و خاكستر آن مي توان استفاده كرد - گلها و رياحين با الوان و انواع گوناگون چه منظره زيبائي فرحبخش و روح افزا به وجود مي آورد از انعام و حيوانات اهلي و پشم و مو و برشان اثاث خانه و متاع زندگي فراهم مي كنند - با توجه اين نكات آنچه در زمين است يا خورنده است يا خورده شده آكل است يا مأكول و آنچه عقل مي فهماند اين است خالق تمام اين موجودات خداي يگانه است كه براي اشتهاي تمام معده را مهياي جذب و قبول غذا مي كند و رگها را براي گردش آن نرم و مهيا مي سازد و روده ها را براي حركت دادن فضولات آن آماده مي سازد و اگر خالق مأكول غير از خالق آكل بود باز اختلاف و فساد در علت مبقيه رخ مي داد و اختلالي در نظم عمومي به هم مي رسيد.

طبيب خوب فهميدم و يقين دارم كه تمام اين اوصاف از خالق مدبر حكيم است و گواهي مي دهم كه او يگانه و منزه و مستحق ستايش و عبادت است اما چيزي كه هنوز براي من حل نشده اين سمومي است كه قاتل آدميان و حيوانات است من شك دارم كه سموم را آيا خدا آفريده است يا نه و اگر نبود آيا بهتر نبود؟!

امام (ع) - آيا هنوز شك داري كه آنچه آفريده شده مخلوق خداوند است.

طبيب بلي ولي خداوند چيز بد و مضر را خلق نمي كند.

امام (ع) من باز هم به سبب همين هليله تو را به اين حقيقت هم راهنمائي مي كنم.

طبيب چگونه است.

امام (ع) آيا نباتي را مي شناسي كه براي خلق ضرر نداشته باشد؟

طبيب بلي.


امام (ع) كدام است

طبيب آنها كه طعامها و غذاي عمومي قرار مي گيرند.

امام (ع) آيا اگر رنگ و طعم اين غذاها عوض شود موجب درد و هيجان مرض مانند جذام و برص و سل و زردي و غيره نمي گردد.

طبيب آري تا تميز و لطيف و تازه و بي عيب است طعام خوبي است.

امام (ع) اين كه گفتي برخلاف گفته يك طبيب است زيرا وقتي غذا را خوردي در معده فعل و انفعال مي شود و كثرت خوراك و تأليف آن با هم موجب ناراحتي مي گردد نه اصل خوراك.

طبيب آري چنين است.

امام (ع) آيا نباتي را مي شناسي كه بي فايده باشد.

طبيب آري.

امام (ع) كدام است؟

طبيب نباتات مسموم كه سم داخل دوا مي كند و موجب امراضي كه فرمودي مي شود.

امام (ع) اكنون بگو بدانم - كدام نبات سمش بيشتر از تمام سموم است؟

طبيب ترياق است.

امام (ع) راست است ترياق سخت ترين سموم است اما مي داني براي مار گزيده عقرب زده و ساير هوام و موذيان جز ترياق دواي آن نيست؟ فقط ترياق است كه دفع فاسد با فسد مي كند.

طبيب صحيح است - سمهاي تلقيحي حيوانات كشنده را جز ترياق نمي شود دفع كرد.

امام (ع) بنابراين سم ها هم مخلوق خداوند است ولي ضرر آن در مقدار خوردن آن است هر كس بيش از حد معين بخورد مسموم مي شود و اين مسموميت ها در غذاهاي عادي هم كه بيشتر از مقدار معين مصرف شود ايجاد مي گردد.