فرمود اي مفضل به نور ماه بنگر كه چه دلالتي است نمايان بر وجود خداوند عالميان كه عامه مردم در معرفت ماه و شناسائي آن به كار و فعاليت مي پردازند و سال قمري را به آن مي شناسند و با سال شمسي تميز مي دهند حركت ماه
با سير خورشيد متفاوت است سال قمري فصول ندارد و نشو و نماي اثمار و اشجار در آن مدت تمام نمي شود و لذا سالهاي قمري با شمسي تطابق ندارد و چون بناي عبادات و فروع دين شريعت اسلام براساس محاسبه ماه هاي قمري است خداوند نسبت به اين ماه ها وظايف شرعي براي مكلف معين فرموده است اگر بنا بود همه مردم در تير ماه روز بگيرند يا زمستان به حج بروند يا نماز را در اوقات شمسي بخوانند آيات الهي را فراموش مي كردند - (درباره نور ماه و اثر وضعي آن در آبها و زمين و خاك و عناصر در علوم اسلامي اخباري فراوان است)

فرمود اي مفضل تفكر كن در روشني و تابش ماه و در ظلمت شب سياه و منفعت آن زيرا با مصلحتي كه گفتيم تاريكي شب براي استراحت حيوانات است و سردي هوا براي بهبود حال آنهاست اگر قرار بود هميشه ظلمت باشد نباتات رشد نمي كرد زيرا محتاج به نور است و حيوانات به راه رفتن و گردش و سير و كسب رزق و روزي موفق نمي شدند و مردم در غفلت خواب خرگوشي مي گذرانيدند و لذا نور ماه را در برابر نور خورشيد مطلوب تر قرار داد تا سير و سفر كنند و برخي از شبها يا مقداري از شب را گردش نمايند.

فرمود اي مفضل در تغيير احوال ماه تفكر بنما كه گاه بدر و گاهي هلال است و گاهي در بوته محاق و گاهي در عقده خسوف و وبال و در حيني زايد و زماني ناقص است و اين تنبهي است براي معرفت قدرت الهي كه از حركات آن حاصل مي گردد و وفق مصالح بندگان است تا هر نحو كه مي خواهند عمل كنند و خدا را شكر نمايند.