گذشت درباره برادران


به قدري امام جعفرصادق عليه السلام در تشكل و تمركز افراد مسلمان و سازمان اداري مؤمنين دستورات مفيد و تعليمات عاليه داده كه شيخ صدوق رضوان الله عليه آن احاديث را جمع آوري كرده يك كتاب شده به نام مصادقة الاخوان - برادران دوست برادران راستگو برادران باوفا - و مهربان - نوع دوست - خدمتگذار - انيس - و جلينس و غيره كه بيش از پنجاه باب دارد و حقوق افراد را در حق برادري در آن كتاب تصريح و تشريح فرموده كه همه آموزش و پرورش امام صادق عليه السلام است و ما در كتاب مكتب اسلام همه آن مواد را درباره اخوت و برادري نقل كرده ايم.

اينك از هر قسمت يك دستور مي آوريم كه خوانندگان به عمق مكتب جعفري آشنا شوند و بدانند حضرت امام صادق عليه السلام با رأي دوربين و دقيق خود چه نكات حساسي را مورد توجه قرار داده است.

در اين جا مي فرمايد الاغضاء عن الاخوان چشم پوشي از معايب و تسامح و مجامله كاري در عيوب دوستان شكي نيست كه بشر معصوم نيست عصمت مخصوص چهارده معصوم
بوده لغزش - خطا - سهو - نسيان - اشتباه غفلت رخ مي دهد مخصوصا در ميان دوستان كه توقع بيشتري هست اين انتظار هم بيشتر است و چون همه ملاحظه ندارند و همه كثير الالتفات در كارها نيستند قهرا تسامح در وظايف دوستي مي شود.

امام ششم عليه السلام مي فرمايد دوست بايد درباره دوستش گذشت و صفح نشان دهد و عيوب يكديگر را در عين حال كه آئينه نمايش او مي باشد بپوشد و ناديده انگارد - و در لغزشهاي دوستانه خورده گيري نكند.



ديده ز عيب دگران كن فراز

صورت خودبين و در او عيب ساز



عيب كسان منگر و احسان خويش

ديده فرو بر به گريبان خويش



آينه آن روز كه گيري به دست

خود شكن آن روز مشو خودپرست



قال عليه السلام و اني لك باخيك كله الي الرجال المهذب [1] در دوستي مردان مهذبي را برگزين و خودت دوست مهذبي باش براي برادران ايماني.

قال عليه السلام من لم يواخ من لا عيب فيه قل صديقه [2] اگر كسي خواست برادر بي عيب بگيرد كم دوست مي شود كم رفيق مي گردد زيرا همه عيب دارند نهايت در شدت و ضعف است بايد عيبها را ناديده انگاشت.

قال عليه السلام لا تفتش الناس فتبتقي بلا صديق از مردم زياد عيب جوئي نكنيد وگرنه بدون دوست خواهيد ماند.

قال عليه السلام ليس من الانصاف مطالبة الاخوان بالانصاف و من لم يرض من صديقه الا بايثاره علي نفسه دام سخطه - نبايد از برادران انصاف تمام خواست هر كس راضي به دوستي نباشد و گذشت نكند هميشه در سخط است.


پاورقي

[1] وسائل ص 213 ج 2 - باب استحباب الاغضاء عن الاخوان.

[2] بحارالانوار مجلسي ص 12 در احوالات امام صادق عليه السلام.