امام صادق و شجاعت


در تقسيم مكارم اخلاقي شجاعت از اركان اربعه فضايل نفساني است و آن اعمالي است كه نماينده قوت قلب آدمي مي باشد - و مظاهر اين شجاعت بيشتر در جنگها و كارهاي بدني تظاهر دارد - مرد شجاع در عرف كسي است كه بتواند بر چند كس غالب شود چند حريف را از بين برد و در نيروي بازو و بدن قوي پنجه باشد.

شجاعت علي بن ابيطالب عليه السلام در اثر جنگهاي اسلام ظهور و بروز نموده و در مكتب اسلام براي پرورش جسم و جان دستور آموختن تيراندازي و اسب سواري و شركت در مسابقات ورزش را داده اند و تأكيد در تهيه قوت و نيرو شده است كه اقلا بشر بتواند از خود دفاع كند و در راه خدا جهاد نمايد كه بهشت زير شمشير و پاي مجاهدين قرار دارد.

معمولا در مراحل جنگ و ميدان مبارزه مردان شجاع شناخته مي شوند ولي در زمان صلح و آرامش شجاعت را بايد در شهامت ادبي و نيروي بيان مشاهده كرد - كه آدمي به كارهاي خطير مبادرت مي نمايد و ملكات نفساني و سجاياي باطني ظهور و بروز مي كند و قواي راسخه مانند قوت قلب و اطمينان نفس آشكار مي گردد.

شجاعت حد وسط بين جبن و تهور است و جنبه هاي افراط و تفريط از ضعف نفس است و شجاعت از قوت قلب و مؤمن را شجاع مي گويند به جهت آنكه داراي قوت قلب است و قوت قلب مولود ايمان است مرد مؤمن در راه دين و حق راسخ الايمان است - و روي همين مباني انصار سيدالشهداء در جهاد خود به قدري نيرومند و قوي و پافشار بودند كه با علم و اطمينان
و يقين به كشته شدن چنان از خود شجاعت و استقامت نشان دادند كه حد و حصر ندارد - و اگر ايمان ثابت و يقين راسخ نبود كجا يك دسته از جان گذشته تير و نيزه و شمشير را با كمال علاقه و عشق در آغوش مي گرفتند و استقبال در يك جنگي كه در يك جبهه هفتاد هزار نفر و جبهه ديگر هفتاد نفر بودند از دشمن قريب تا ده هزار نفر كشتند تا كشته شدند - و اين مولود قوت قلب آنها بود.

اما شجاعت امام صادق عليه السلام در مناظرات و مصاحبه و احتجاجات و ملاقات هاي با خلفاء آشكار مي گردد كه با كمال قدرت و قوت قلب هر وقت منصور آن حضرت را احضار مي كرد و يا قصد سوئي بوده به ملاقات او مي رفت اصلا تشويش بر خاطر نداشت.

شجاعت امام صادق عليه السلام در راه مبارزه و مجاهدت در اعلاء دين و تعظيم شعائر مذهبي به كمال رسيد - و مكتبي كه او گشود نمونه بارز نيروي قلب او بود و با حداقل چهار هزار نفر صاحب افكار مختلف به احتجاج مناظره و تعليم و تربيت پرداختن جز حاصل قوت قلب نيست.

او محور معارف اسلام بود كه نشر آن نيازمند يك قوت قلب و شجاعت دل و فكر بلند و همت عالي و سلطه علمي است كه ديديم در تمام مراحل بر همه فائق آمد و امروز دنياي علم و دانش مرهون آن مكتب و معارف و فرهنگ است.

شجاعت قلبي امام ششم يا شهامت علمي اين مؤسس و ناشر دانش و بينش به قدري است كه آماده و مهياي هر نوع احتجاج و مناظره و مذاكره با افراد انواع ملل و نحل گرديد و در تحولات زندگاني و تطورات و انقلابات فكري مشعل دار افكار گرديد براي كساني كه در كار ارشاد و هدايت به قلم و بيان و خطابه و سخنراني و تأليف و تصنيف قدم برداشته اند مسلم است كه بزرگترين و خطيرترين كارها در دست گرفتن مشعل هدايت است كه نيازمند يك قوت قلب پيوسته به استقامت و پافشاري به علم و فضيلت آموخته است.