امام صادق و تفقه در دين


بشر در هر راهي كه در پيش مي گيرد به حكم وجدان بايد آن راه را بشناسد و از ديگران بپرسد تا سرگردان نگردد.

دين و مذهب ملازمه با انسانيت دارد بشر نمي تواند بي دين باشد زيرا با بي ديني جز تلخكامي و آشوب و آشفتگي چيزي نيست.


راستي اگر قوانين آسماني را از ميان بشر برداريم چه چيز خواهد ماند اين بشر سركش و اين نفس زياده طلب كي قناعت مي كند به كدام درجه و مرتبه توقف مي نمايد كدام قدرت مي تواند بشر را محدود كند زيرا همه مانند يكديگر هستند مزيتي نيست جز به علم و فضيلت كه آن هم در سايه دين است - طغيان و سركشي بشر هم در اعمال نفوذ در سايه شمشير است اگر ايمان و عقيده آسماني نباشد كدام بشر از پيشرفت خود متوقف مي شود - و كي به حد و مرزي قانع مي گردد - اين آرزوهاي دراز اين طبيعت هاي پليد و مغزهاي پرتفرعن و نخوت و سركش كي تسليم يكديگر خواهند شد.

فقط دين است كه سبقت در خلقت داشته و قانون آسماني است كه قادر به اداره امور بشري است و مي تواند افكار و انديشه آدميان را در تحت سيطره خود درآورد اين دين را بايد شناخت تا بتوان از آن استفاده كرد.

امام صادق عليه السلام مي فرمايد تفقه در دين راه عبادت و تكامل نفساني است با شناسائي و معرفت دين مي توان نظام اجتماع را حفظ كرد و مدينه فاضله به وجود آورد.

دين اگر شناخته نشود مانند بي ديني است از حسن انتظام آن استفاده نمي توان كرد قوانين دين براي تسهيل امور معيشت و معاد بشر است چنانچه قرآن پس از بيان حدود و قوانين مي فرمايد نريد بكم اليسر و لا نريد بكم العسر غرض از فرستادن اين كتاب و تعيين اين قوانين و حدود و احكام آسان ساختن كار شما است نه مشكل تراشي بايد دين را بشناسيد و عمل كنيد تا راه سعادت بر شما بازگردد و به شاهد مقصود با كمال رفاه و آسايش برسيد و رستگار گرديد.

شكي نيست كه كاملترين اديان آسماني دين اسلام است و ختم نبوت بارزترين دليل كمال دين است و اين دين بقاء بر وجود فقها دارد كه مجري احكام شريعت مي باشند و با مشعل فروزان قرآن سطح افق تاريك افكار و انديشه بشر را روشن ساخته به كمال مطلوب مي رسانند فقها حجتهاي خدا بر خلق بوده و هستند آنها زمامدار و مشعلدار سير تكاملي مسلمين بلكه جهانيان خواهند بود افقه آنها به اعتراف تمام مورخين و فقهاء حضرت امام جعفرصادق عليه السلام است كه تفقه و تفهيم و تفهم دين را واجب مي داند مي فرمايد بايد همه در دين تفقه نشان دهند و كاوش و جستجو و بلكه اجتهاد و استنباط مخصوصا در اصول دين داشته باشند تا به هدف مقدس دين برسند.