مناقب امام جعفرصادق


مناقب و فضايل و مدايح ائمه معصومين دو دسته است يك قسمت آن مناقبي است كه مشترك با همه ائمه بوده مانند شرايط امامت كه در فصل خود گفتيم سي شرط بايد در يك مردي جمع شود تا بتواند امام و پيشواي خلق باشد كه سرحلقه آنها علم و عصمت و تقوي است و ائمه همه داراي اين شرايط بوده اند مانند آنكه همه از نور واحد بوده همه از طينت پاك بوده داراي عصمت و علم و تقوي و سخاوت و شجاعت بوده و همه افضل و ارجح مردم عصر مي باشند.

يك دسته از مناقب و خصالي هست كه به هر يك مختص است يعني ظهور و بروز يك
سجيت نفساني در آنها به حد كمال رسيده و به آن صفت ممدوح و منقبت پسنديده شهرت گرفته اند.

مثلا در جنگجوئي و علم و عدالت اميرالمؤمنين عليه السلام در دادخواهي و احقاق حق فاطمه زهرا (س) در حلم و شكيبائي و صبر امام حسن مجتبي عليه السلام در شهادت و از خود گذشتگي امام حسين سيدالشهداء عليه السلام در فن دبيري و انشاء و تربيت نفساني و عبادت و بندگي زين العابدين سجاد عليه السلام در علم و نكته سنجي امام محمدباقر عليه السلام و امام جعفرصادق عليه السلام كه هر دو مشتركا اعلم و افقه و اكرم و اسخي اهل زمان خود بودند.

و بايد ناگفته نگذشت كه همه آنها در عبادت و بندگي در سخاوت و كرم يكسان بوده اند نهايت مردم از برخي از صفات و سجاياي آنها مطلع بودند براي هم مي گفتند بدان شهرت مي يافتند و بعضي بي خبر بودند وقوفي نداشتند اما در علم چون تعليم و تربيت علمي بايد متناسب با مقتضيات عصر باشد و دوره هاي ائمه پيشين شرايط نشر علم و گستردن بساط علمي موجود نبوده ولي در عصر اين دو امام كه تمام مقتضيات موجود و موانع مفقود گرديد تربيت و تعليم و بسط علم شروع شد و خاتمه و تكميل گرديد.

مثلا ظهور و بروز بعضي بلايا موجب ظهور و بروز صفات حلم و صبر مي شد مردم در آنها كه بلايا را محسوس مي دانستند به اين منقبت پي مي بردند و در آنها كه به ديده مردم ابتلائي نداشتند اين صفت را فاقد مي دانستند در حالي كه همه آنها حليم و شكيبا و بردبار و صبور و شاكر و قانع بودند.

در علم چون همه علماء اعتراف و تصديق كردند - كه افقه و اعلم خلق و شكافنده و نشر دهنده علوم امام محمدباقر عليه السلام و امام جعفرصادق عليه السلام بوده اند و آثار علمي آنها هزارها مردم دانشمند بزرگ كشورهاي اسلامي بودند كه گفته هاي خود را براي اعتبار نسبت به صادقين مي دادند لذا اين دو امام در علم بيش از هر چيز ظهور و بروز نموده و آثار و مآثري از خود باقي گذاشتند كه اينك به اجمال شمه اي را نقل مي كنم.