امام حجت خدا بر خلق است و در اين منصب آسماني دو جهت رعايت شده يكي اعلام امامت به سوي كافه خلق - و ديگري دلايل امامت كه اولي را خود اعلام مي كند و دومي را خلق مطالبه مي كند و اين هر دو سبب معرفت امام مي شود آنگاه زندگي معارفه با امام موجب رشد عقلي مي گردد.

دلايل امامت را براي ما كه از عصر امام دور هستيم بايد از تاريخ استخراج كنيم - و آن در ضمن تفسير آيات و احاديث تصريح و تشريح شده كه گذشتگان به نبوت براي ما به يادگار تحقيقات خود را باقي گذاشته اند و ما از آن مي توانيم يك حجت قطعي به دست آوريم.

و راه ديگر استنباط ما در معرفت امام به حس و شهود است كه مشاهده مي كنيم قبور آنها مأمن و ملجاء ضعفاي ملت ها است و داراي كرامات و معجزات و خرق عاداتي است كه موجب گرديده ميليونها مردم از مال خاص و خالص خود مبالغي گزاف در راه زيارت آنها و تعظيم شعائر مذهبي و به پاس احساسات ديني به نام مقدس آنها صرف مي كنند و وقوفات و نذورات و خيرات
و مبرات به نام آنها به جا مي گذارند و اين خود حقيقتي است از حقايق جاريه تاريخي در معرفت امام عليه السلام دلايلي كه از قرآن و حديث است در كتب سابق به قدر كفايت نقل شده و اكنون چند دليل تاريخي نقل مي كنيم.

در كافي به اسناد خود از ابن صباح كناني روايت مي كند:

«قال نظر ابوجعفر الي ابي عبدالله عليه السلام يمشي فقال تري هذا من الذين قال الله عزوجل و نريدان نمن علي الذين استضعفوا في الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثين.

ابوجعفر امام محمدباقر عليه السلام به جعفر نگاه مي كرد كه در كودكي در صحن حيات راه مي رفت آنگاه فرمود اين كه مي بينيد كسي است كه خداوند تعالي درباره او فرموده ما اراده كرديم ضعفاي امت را حمايت كنيم ائمه اي قرار داديم كه پيشوا و زمامدار و وارث پيغمبران باشند و ضعفاي امت را دستگيري نمايند.

سدير صيرفي از امام باقر عليه السلام نقل مي كند كه جعفر همراهش بود فرمود او در خلقت و خلق و كرامت شبيه ترين كس به من است و در روايت طاهر فرموده: «هذا خير البريه وجه الدلاله هو ان الناس لابدلهم من امام لايكون الا هو خير منهم»

باز هم روايتي از جابر از ابي جعفر نقل مي كند كه سؤال از قائم آل محمد صلي الله عليه و آله و سلم و مهدي امت كرديم او دست به شانه جعفر كه پهلوي او بود زد فرمود اين است آن قائم آل محمد كه مهدي امت از نسل او است - راوي گويد چون امام محمدباقر عليه السلام درگذشت وارد بر ابي عبدالله (ع) شدم جريان را گفتم فرمود جابر درست نقل كرده زيرا هر امام قائم به دين است پس از امام ديگري و مهدي امت آخرين امام است.

در كافي و وافي و تهذيب و استبصار و مناقب و ساير كتب دلايل امامت امام جعفرصادق عليه السلام مسندا نقل شده و بارزترين دليل امامت آن حضرت علم و تقوا و فضيلت نفساني او بود كه در هيچ كس نظير نداشت او حجت ششم و امام به حق ناطق جعفر بن محمدالصادق (ع) بود.