اسامي دليل مسمي است و از اسماء و القاب و كني مي توان بر روحيه افراد پي برد بلكه كلمات آثار وجودي اشخاص است و آثار نماينده مؤثر است - سيرت حاكي از سريرت است و سريرت منطوي بر سيرت است بسيار صورتها كه معرف سيرت ها مي گردد و چه سيرت ها كه يك خواننده را به صورت و قيافه مرد ناديده آشنا مي سازد - قيافه هاي جذاب و چهره هاي بشاش و لبهاي خندان و پيشاني هاي گشاده نمونه اي از سيرت پاك و مهذب است اگر چه در مفهوم مخالف آن نمي توان اصراري كرد ولي اثر النجابة ساطع البرهان است و شايد در اصول تطابق صورت و سيرت ملازمه ي باشد ولي عوائق و موانع انحرافي حاصل كند - در هر حال آنچه مسلم است خداوند كارهاي خوب خود را به دست بندگان خوب خود انجام مي دهد و نفوس قدسيه آثار نفيسه زكيه اي دارند و البته گاهي هم سيرت پاك به علل و اسبابي مخفي است زيرا كارهاي خوب را براي خدا در خفا انجام مي دهد و مردم او را به نيكوئي سيرت نمي شناسند.



به چشم عجب و تكبر نظر به خلق مكن

كه بندگان خدا ممكنند در اوباش



برهنه پا و سرانند در ولايت عشق

كه فرمان همه جوع است و جامه عرياني



و مهماتكن عند امري ء من خليقة

و ان حالها تخفي علي الناس تعلم



و از اسرار آفرينش اين است كه يك ملاك صحيح صد در صد درستي از اين جهت در روان شناسي دست بشري داده نشده تا به سراير مردم واقف گردند او ستار العيوب است و عيب بندگان خود به گناه فاحش آشكار نسازد و اگر كسي در اثر رياضات شاقه شرعي و غيرشرعي بر اسراري واقف گرديد زبانش بسته مي شود تا پرده عيوب ديگران ندرد.



هر كه را اسرار حق آموختند

مهر كردند و دهانش دوختند





در ميان بشر آنها كه به صفات فاضله تربيت ربوبي نشو و نما يافته اند داراي فضايل و سجاياي نفساني شده اند و از لوث كدورات طبيعت خارج گشته مهذب و پاك و منزه مي باشد.

معلم و مربي كه براي تربيت نفوس نوباوگان قدم مي گذارد اصولا بايد خودش مهذب و منزه باشد تا بتواند رهبر و مربي نفوس ديگران گردد زيرا فاقد شي ء معطي شي ء نمي شود.



ذات نايافته از هستي بخش

كي تواند كه شود هستي بخش



و بدون ترديد ائمه ما بزرگترين مربيان مكتب تربيتي نفوس بشري هستند و داناترين معلمان مدرسه خلقت مي باشند و خداوند آنها را در عالم آفرينش و مكتب ربوبي خود تربيت كرده و به هدايت و ارشاد بندگان به دين نشئه مأمور نمود كه عصمت و علم و تقوي آنها در حالت كودكي نمونه بارز همين حقيقت است.

از برازنده ترين خاندان در تربيت نفوس زكيه حضرت امام جعفرصادق (ع) مي باشد كه از باب زهد عدل مجسمه ي فضيلت و اخلاق است چنانچه اكثر محدثين و مورخين نوشته اند به ديدن او انسان برابر كوه وقار و پرهيزكاري و درياي وسيع علم و دانش و بينش قوار مي گيرد.

سيرت امام صادق عليه السلام نماينده بارز سريرت آسماني او است و سريرت مهذب ملكوتيش نماينده صورت و سيرت پاك او مي باشد - چه او از اهل بيتي است كه آيه تطهير در حق آنها نازل شد و از خانداني است كه رجس و پليدي از آنها برطرف و عصمت و علم و تقوي به آنها ارزاني گرديده است.

او عروة الوثقي ترقي و تعالي است هر كس به او متمسك گردد به فوز و فلاح خواهد رسيد و هر كه از او ببرد به پرتگاه خواهد افتاد.

سيرت اين امام در نشر معارف و تعليم و تربيتش مشعلي فروزان بود كه بشر را از وادي ضلالت و غوايت و گمراهي به شاهراه نجات و رستگاري هدايت فرمود و از تاريكي جهل نجات داد به روشنائي علم رسانيد و از ضعف ناداني به نيروي بينائي منتقل كرد - و در سيرت و سريرت خود تنها هدفش همين بود كه خورشيد درخشان هدايت و ارشاد گردد و سير قوافل بشري را از محيط تاريك جهل و ناداني به دانش و بينش برساند و تاكنون تاريخ بشري نشان نداده است مردي را كه در آن محيط قيام به اشاعه نور علم و دانش كند و شخصا بتواند اقلا چهار هزار شاگرد به جامعه تحويل دهد كه هر يك از مفاخر عالم وجود باشند و اين بزرگترين
موفقيتي است كه نصيب امام صادق عليه السلام شد و اين توفيق در سايه سجاياي ملكوتي و سيرت آسماني او بود كه عملا مبادي فاضله را به شاگردان خود آموخت تا به اين درجه رسيدند.

از افراد بشر آن كس در نظر تمام بشر عامي و علم و شرقي و غربي با ارج و ارزش است كه بتواند علم را با عمل و فضيلت را با تقوي و دانش را با پارسائي به هم آميخته و اعمالش ترجمان افكارش باشد.

سبب آنكه در ميان بشر عالم شخصيت حسين بن علي (ع) سيدالشهداء در نظر همه جهانيان بزرگ و محترم است اين است كه اعمال او ترجمان افكارش بود و در راه افكار خود فداكاري و جانبازي نمود.

امام جعفرصادق عليه السلام نيز از نظر اجتماع دوست و دشمن به قدري محبوب بود كه دانشمندتري از او نشناختند و در عين حال اعمال فاضلانه او كه هميشه و همه جا مقرون به تقوي و پارسائي بود نماينده افكار علمي او بود و لذا علماي بزرگ جهان سر تعظيم و كرنش برابر او خم كردند و به ديده توقير و احترام به او نگريستند و بدين ترتيب صورت و سيرت او را بايد از حركات و سكنات و كلماتش به دست آورد و اعتراف كرد چه بزرگ مردي بود كه هر قدر انسان بيشتر معرفت به حال او پيدا كند درست مانند كسي است كه در برابر يك اقيانوس عظيم قرار گرفته خود را كوچك تر و ناچيزتر مي شناسد صله رحم - تفقد و تادب - تعليم و تربيت شجاعت و شهامت - سخاوت وجود و بخشش و نوع دوستي - دستگيري ضعفا - حلم و گذشت و صفح و عفو و ساير صفات فاضله انسانيت مجموعه سيرت امام ابوعبدالله جعفر بن محمدالصادق (ع) را تشكيل مي دهد.