لقب صادق


از القاب جعفر بن محمد عليه السلام صادق است و اين لقب به قدري شهرت يافته كه امام ششم را به اين لقب مي شناسند و اسم ثانوي او شده است و چون گفتار او مانند اجدادش تا پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم برسد همه به صداقت و امانت بوده او را صادق گفتند.

آثار رشد و فضيلت در اين امام به حد كمال رسيده و او پيشوائي بزرگ و مردي شريف
و نجيب و باهوش و ذكاوت و ملقب به صادق گرديد - همه كس او را صادق مي خواندند دوست و دشمن به صداقت او اعتراف و اقرار داشت و هيچ جاي ترديد نبود كه لقبي بسيار به جا و شايسته است و به قدري شيوع يافت كه زمان خودش هر كس مي گفت صادق معلوم بود كه مراد جعفر بن محمد باقرالعلوم است و با آنكه القاب و كناي ديگري داشته هيچ يك مانند صادق كه به صدق گفتار و صداقت لهجه او تأييد مي شد شهرت نيافت.

اين خلكان و دميري و جاحظ نوشته اند لقب صادق مخصوص جعفر بن محمد عليه السلام بود كه در گفتار و كردار راستي و درستي را رعايت مي كرد و چون همه مردم سخن او را راست و درست شناختند او را صادق خواندند همانطور كه جدش رسول الله را محمد صادق امين خواندند.

اولين كسي كه لقب صادق را به امام ششم داد ابوجعفر منصور بود زيرا امام ششم به او وعده داد كه به زودي به خلافت مي رسد و طولي نكشيد كه وعده امام صدق نمود و چنانچه در كتاب امام محمدباقر عليه السلام گفتيم آن حضرت هم اين وعده را به ابوجعفر داد و لذا در مدت امام معاصر هميشه به امام باقرالعلوم احترام و تكريم مي نمود.

در خبري مي نويسد: ابومسلم خراساني از امام جعفرصادق عليه السلام درخواست كرد كه قبر جدش اميرالمؤمنين عليه السلام را به او نشان دهد فرمود در حكومت مردي از بني هاشم به نام جعفر منصور قبر جدم آشكار مي گردد.

و چون خبر اين پيش بيني به منصور رسيد در رصافه بود كه بسيار مشعوف شد و چون به خلافت رسيد گفت بايد جعفر بن محمد را صادق بخوانيم [1] و در همان اوان بود كه قبر شاه ولايت در اراضي حيره نجف امروز آشكارا گرديد به شرحي كه در كتاب خودش نوشته ايم.

در محيط پر آشوب اواخر اموي و انقلاب دعوت ابومسلم خراساني صداقت و راستي مخصوص صادق آل محمد صلي الله عليه و آله و سلم گرديد كه هميشه با صراحت لهجه حقايق را مي گفت و ميان خانواده اش امتيازي به اين صدق لهجه داشت چه او هيچ وقت به سخني كه از حقيقت او واقف نبود مبادرت نمي كرد و به كاري كه به صحت او ايمان نداشت نمي پرداخت و در گفتار صادق خويش هميشه دليل و برهان اقامه مي كرد و درستي و صداقت زينت معنوي و افتخار ارثي او بود و مباهات مي كرد كه از جدش و پدرانش اين فضيلت را به ارث برده است.

برخي خواسته اند بگويند در محيط تاريك عصر آل مروان به قدري دروغ و نادرستي
شيوع داشت كه گفتار صادق و درست امام ششم عليه السلام به سرعت شگفت آميزي تجلي كرد و هر كس از مطلبي كه از افكار عمومي مي شنيد متزلزل و ناراحت مي شد به آن حضرت مراجعه مي كرد حقيقت امر را مي شنيد و به آرامش و آسايش برمي گشت و امام جعفرصادق عليه السلام اولين مبارزه ابتدائي او اين بود كه با نادرستي و كذب و دروغ و تهمت و افترا و بهتان و غيره مبارزه كرد و سخن راست و منطبق با حقيقت را به مردم نشان داد تا از افكار عمومي لقب صادق گرفت.


پاورقي

[1] اعيان الشيعه ص 91 بخش دوم از ج 4 - جعفر بن محمد عبدالعزيز سيد الاهل ص 44.