زندگاني علمي امام صادق عليه السلام به چند قسمت از علوم جهاني شهرت داشت زندگاني طبي - فلسفي - ادبي - اخلاقي - كيمياوي (شيمي - فيزيك - مكانيك) و علوم طبيعي كه اضافه بر تفسير و فقه و حديث بوده و در اين فنون در طول سي و چهار سال دسته هاي مختلفي بودند كه تقاضاي افاضات علمي داشتند - و معارف الهيه را از راه علوم طبيعي از آن حضرت فرا مي گرفتند.

اين علوم يعني طبيعيات به طور كلي - ادبيات - رياضيات - الهيات علوم ديني به هم پيوستگي واقعي دارد بر خلاف آنچه ساده لوحان تصور كرده اند و هر كجا در هر بحثي از اين فنون وارد شويم خواهيم ديد با فنون ديگر ارتباط كامل دارد چنانچه امروز مسلم شده كه فيزيك و شيمي بدون رياضيات به كار نمي خورد فقه اسلام بدون علم اقتصاد و رياضي از حساب و هندسه و نجوم ناقص است ادبيات بدون ساير فنون ابتروبي نتيجه است و لذا دبيران بايد همه فنون را بدانند تا بتوانند دبير سلاطين گردند.

يكي از اين فنون طب است كه در درجه اول اهميت از نظر دين و فضيلت و از جهت بهداشت و خداشناسي قرار گرفته كه هر كس طب نداند خداي را به درجه كمال بر حسب استعداد فهم خويش نمي شناسد و لذا پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم فرمود من عرف نفسه فقد عرف ربه شناسائي نفس در درجه اول متوجه جسم طبيعي است تا بعد به علوم نفساني و روانشناسي و ملكات عقلاني برسد.

شناختن نفس مانند شناسائي ساير شئون زندگي خود به خود ميسر نيست بايد مفتاح فهم اسرار و رموز را از معلم و مبين كتاب گرفت.

علم طب كه از خويشتن شناسي شروع مي شود بايد از خالق اين هيكل فرا گرفت و آموختن اين علم جز در سايه شرايط استعداد و تقوي ميسر نيست پس طب را بايد از اولياء و انبياء و مردان آسماني كه مهبط وحي و الهام مستقيمي بوده اند اخذ كرد.

و ما اكنون به اجمال تاريخي از طب در عصر امام صادق عليه السلام نقل مي كنيم تا مقدمه مطالب مقصود باشد.