اختلافي كه بين مذهب اماميه با مذاهب اربعه هست زياد نيست نهايت اختلاف اساسي است كه بازگشت به امر خلافت منصوص مي نمايد و مقدسي در احسن التقاسيم اختلافات مذاهب اربعه را نقل كرده است چنين مي گويد:

اعلم ان الناس قد عدلوا عن مذهب ابي حنيفة في اربع، صلوة العيدين الابز بيد و صدقة النخيل و توجيه الميت عند الموت و التزام الاضحيه.

مذهب ابوحنيفه موارد اختلاف و لغزش خيلي داشت كه پيروان اين چهار عدول كردند درباره اين چهار چيز كه نماز عيدين و صدقه نخلها و روبرو نمودن مرده و التزام كشتار باشد. و باز مي گويد:

و عدلوا عن مذهب مالك في اربع الصلوة قدام الامام الا بالمغرب و يوم الجمعه بمصر و في اكل لحوم الكلاب الا بمدينتين بالمغرب تباع جهرا تطرح في عرائس مصر و يثرب سرا و في الخروج من الصلوة بتسليمة واحده

پيروان مالك هم از قوانين او عدول كردند نماز مقدم بر امام مگر در نماز مغرب و روز جمعه به مصر و خوردن گوشت سگها در مغرب آشكارا و در دو مدينه سرا و در خروج از نماز به يك سلام دادن.

و عدلوا عن مذهب الشافعي في اربع الجهر بالبسمله الا بالمشرق في مساجد اصحابه و كذلك القنوت بالفجر و في احتضار النيه في تكبيرة افتتاح و في ترك القنوت في الوتر.

پيروان شافعي هم در بلند گفتن بسم الله و قنوت نماز صبح و احتضار نيت در تكبيرة الاحرام و ترك قنوت نماز وتر انحراف جستند.

و عدلوا عن مذهب داود في اربع تزويج ما فوق الاربع و اعطاء الاثنين النصف و لا صلوة لجار المسجد في المسجد و في مسئلة العول

پيروان داود هم در چهار چيز عدول نمودند زن بيش از چهار گرفتن و نصف ارث به زن دادن و نماز براي كساني كه همسايه مسجد هستند بايد در مسجد بخوانند و در مسئله عول كه از مسائل ارث است.

و عدلوا عن اصحاب الحديث في اربع المتعه في الحج و المسح علي العمامه و ترك التيمم في الرمل و انتفاء الوضوء في القهقهه

و پيروان اصحاب حديث و اخباريين هم در باب متعه و حج و مسح بر عمامه و ترك


تيمم در شن و بطلان وضوء در قهقهه از احكام ادعدول كرده اند

و عدلوا عن مذهب الشيعه في اربعه المتعه و وقوع طلاق الثلاث واحده و المسح علي الرجلين و الحيله في الاذان.

مسلمين از پيروان مذهب امام در متعه و سه طلاق در محل واحد و مسح بر پاها و تغيير كلمه حي علي خيرالعمل انحراف يافتند بعدا شرح خواهيم داد.