وجوه اخراج الاموال و انفاقها

اما الوجوه التي فيها اخراج الاموال في جميع وجوه الحلال المنقرض عليهم وجوه النوافل كلها فاربعة و عشرون وجها منها سبعة وجوه علي خاصة نفسه و خمسة وجوه علي من تلزمه نفسه و ثلاثة وجوه مما تلزمه فيها من وجوه الدين و خمسة وجوه مما تلزمه فيها من وجوه الصلات و اربعة لوجه مما تلزمه فيها النفقه من وجوه اصطناع المعروف.

مي فرمايد طرقي كه انسان بتواند اموال خود را خرج كند و انفاق نمايد و صورت شرع داشته باشد به 24 صورت مي تواند اموال خود را بذل و انفاق كند هفت طريق مخصوص خودش و پنج طريق مخصوص آنها كه ملازمت به او دارند و سه قسم از راه دين و پنج قسم از طريق جايزه دادن و چهار قسم از راه التزام نفقات و خيرات بدين شرح:

فاما الوجوه التي تلزمه فيها - النفقه علي خاصة نفسه فهي لمطعمه و مشربه و ملبسه و منكحه و مخدمه و عطاؤه فيما يحتاج اليه من الاجراء علي مرمته متاعه او حمله او حفظه و معني يحتاج اليه من نحو منزلة او آلة من الالات يستعين بها علي حوائجه.

مي فرمايد آنچه كه انسان براي شخص خودش مي تواند انفاق كند و بر او واجب است خرج مال و صرف عمل در آن راه عبارت است از:

1 - خوردن انواع غذاها و وسايل طبخ و تهيه مواد و موجبات آن.

2 - آب آشاميدني كه آب براي طهارت ظاهر و باطن و استحمام و كليه موجبات اين استفاده.

3 - لباس و آنچه ملازمه دارد با شأن آدمي و انواع و اقسام آن بر حسب تعيين و شخصيت با همه وسايل.

4 - زن گرفتن و توالد و تناسل و كليه موجبات آن كه بر آدمي واجب است و غريزه فطري است.

5 - خدمتگزاران براي انجام اين مراتب از زن و مرد و مزدور و كارگر و غيره كه واجب است انسان براي شخص خويش از اين طرق صرف مال و بذل منال و انفاق نمايد و در راه ترميم و تعمير و تصليح و حفظ متاع و حمل و نگاهداري از آن انفاق نمايد هر چه بتواند و معني احتياج اين است كه چون نفس انسان در زندگي ناگزير از اين پنج اصل است بايد در راه آن و آنچه سلاح و آلات و افزار و موجبات و وسايل آن است انفاق كند تا جان و روحش به سلامت رو به تكامل باشد.

و اما وجوه الخمس التي تجب عليه النفقه لمن تلزمه نفسه فعلي ولده و والديه و امراته و مملوكه لازم له ذلك في حال العسر و اليسر.

فرمود آن پنج طريقي كه بر انسان واجب است از مال خود در راه آن ها انفاق نمايد كساني هستند كه به خودش بستگي دارد يا از آنها است يا آنها از او هستند.

1 - فرزند كه مولود او است و بايد نفقه زندگي او را تا رشد و كمال جسماني و عقلاني بدهد.

2 - 3 - پدر و مادر كه چون سالخورده و فرتوت شدند در حال ضعف مالي واجب است بر فرزند كه مخارج زندگي آنها را از هر جهت تأمين نمايد.

4 - زن كه منكوحه او است بايد تمام شئون زندگي او را تأمين كند و مخارج او را بدهد.

5 - مملوك يعني غلام و كنيز زرخريد يا نوكر و كلفتي كه استخدام كرده باشد يا حيوان و مركبي كه براي سواري خريده باشد يا پرنده و مرغ و گوسفندي و سگي كه در خانه يا بيرون نگاهداري كرده باشد واجب است مخارج او را بدهد تا حيني كه در ملكيت او باقي است - اين انفاق واجب در هر حال واجب است خواه به عسرت دست تنگي يا وسعت مال.

فاما وجوه الثلاثة المفروضة من وجوه الدين فالزكاة المفروضة الواجبه في كل عام و الحجج المفروض و الجهاد في ابانة و زمانه.

اما آن سه طريقي كه واجب است در راه آن انفاق از نظر دين است كه بايد مليت اسلامي و اجتماع مسلمين نسبت به پيغمبر باقي بماند.

اول - زكوة مال است براي حفظ و تأمين امنيت كشور اسلام به شرحي كه به انصاب مفروضه در كتب فقه مندرج و مضبوط است بايد زكوة مال را داد.

دوم - حج واجب است كه بايد با مسلمين جهان آشنائي يافت و به هزاران نكات دقيق حيات اجتماعي واقف گرديد.

سوم - جهاد در راه خدا با مال است كه در شدت و گرفتاري يا زمان امام به فرمان او از بذل مال در راه خدا براي حفظ ناموس دين واجب است كه انفاق بنمايد.

و اما الوجوه الخمس من وجوه الصلات النوافل فصلة من فوقه و صلة القرابة و صلة المؤمنين و التفضل في وجوه الصدقه و البر و العتق.

اما آن پنج طريقي كه به نام صلات و جوائز و خيرات و مبرات ناميده شده اين صدقات واجب است كه بايد پرداخت.

اول - صله مستحبي است ولي در صف واجب و از نفقات لازم است صله و جوائز به طبقه بالاتر از خود مانند اساتيد و معلمين و مربيان.

دوم - صله و جايزه خويشان و نزديكان از اقوام و اقرباء است كه صله رحم گويند.

سوم - صله و جايزه مؤمنين و برادران ايماني است كه انعام و اطعام و اكرام و غيره.

چهارم - صدقات جارية براي حفظ جان و مال و نفوس و اولاد و غيره است به فقرا و مساكين و مستحقين كه به 18 نوع صدقه در اسلام مي رسد.

پنجم - خيرات و نيكوئي ها و عتق و آزادي بندگان خدا كه از مهام صدقات جاريه بشري است.

و اما الوجوه الاربع فقضاء الدين و العارية و القرض و اقراء الضيف واجبات في السنه.

اما آن چهار طريقي كه براي انفاق است.

اول - دادن قروض خواه از خود يا نزديكان و اقرباء يا دوستان و مؤمنين و برادران ايماني است.

دوم - قرض دادن و عاريه دادن از مال و يا اموال يا اثاثيه به هر مقدار بتواند.

سوم - قرض الحسنه است كه مالي براي حفظ آبروي برادر ايماني خود بدهد بدون منت و منفعت.

چهارم - مهماني كردن است به خويشان و دوستان و اقوام و اقرباء و برادران ايماني و همسايگان و ملازمين و غيره كه در سال يك بار واجب است از همه نزديكان منزل و محل كار و كسب و غيره به قدر استطاعت مهماني و پذيرائي كند و بهترين وقت آن ماه رمضان است.