امام صادق و درس غذاخوردن


امام صادق عليه السلام درس غذا خوردن را از نظر حلال و حرام بيان مي فرمايد - آنچه كه براي آدمي خوردن آن حلال است مواد نباتي است كه از محصولات نباتي از زمين خارج مي شود و آنها سه قسم است.

يك دسته حبوبات است كه گندم و جو و برنج و نخود از آن دسته است و آنچه كه از حبوبات باشد حلال است و قوت و غذاي آدميان است كه خداوند آفريده نيروبخش است و خوردن آن حلال و طيب و طاهر است مگر كه ضرر و زياني داشته باشد در آن صورت خوردن آن حرام مي شود مگر به ضرورت كه حال ضرورت اضطرار است و اگر نخورد مي ميرد به قدر ضرورت مي تواند بخورد.

و در جلد اول گفتيم كه امام صادق طبقه بندي نباتات را از نظر قوت و غذا و خواص و آثار درس جداگانه اي داده است اين جا فقط از نظر شرع حلال و حرام آن را معين مي فرمايد.

اما صنف دومي كه قوت و غذاي انسان است ميوه نباتات است مانند انواع ميوه هاي درختي كه مفيد است منافع و قوت دارد و نيروبخش است و حلال و طيب است مگر آنكه در حال كسالت و غيره ضرري رساند و تشخيص ضرر و زيان را خود آدمي يا طبيب حاذق معين مي كند. در اين صورت خوردن آن حرام مي باشد.

طبقه سوم بقولات است و نباتاتي است كه از بقولات زمين دست مي دهد آن هم غذاي حلال و مقوي و نيروبخش است مانند كاهو - سيب زميني - كلم - سبزيجات همه آنها حلال است مگر آنها كه سمي باشند مانند قارچ هاي سمي يا گل هاي زهردار چون خرزهره و غيره كه نباتات سمي يا آنچه مسموم شود خوردن آن حرام است و بايد از آن اجتناب كرد.

امروز مواد غذائي مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد ولي باز خواص و فوايد آن را بايد از نظر تجارب گذشتگان به دست آورد زيرا به فرمايش امام صادق عليه السلام يك فرد انسان هر قدر حاذق باشد و قدرت و تمكن و توفيق داشته باشد امكان ندارد بتواند همه مواد غذائي نباتي را كشف كند و خواص آن را به دست آورد قسمت اعظم آن از مواريث پيشينيان است كه امتحان كرده اند و چون مفيد بوده رايج و معمول گشته است و اكنون بين مردم متداول است از آن بخورند.

مثلا سيب زميني يا گوجه فرنگي يا چمه و دنبلان و سيب كوهي سابقا در ايران نبوده يا نمي شناختند از تجارب مردم دنيا به كشورهاي خاورميانه رسيده است.