نكوهش بيكاران


علي بن عبدالعزيز گفت حضرت صادق عليه السلام از حال عمر بن مسلم استفسار فرمود عرض كردم يابن رسول الله عمر بن مسلم تجارت و بازرگاني را ترك كرده و در گوشه انزوا براي عبادت نشسته در حالي كه او از محترمين موثق بازگانان مي باشد او مي گويد خداوند كفيل ارزاق بندگان است آنچه بايد برساند مي رساند.

قال الصادق ويل له اما علم بان الله لا يستجاب له دعوة و كان في عهد رسول الله جماعة تركوا العمل و التجارة حين نزلت هذه الايه و من يتق الله يجعل له مخرجا و يرزقه من حيث لا يحتسب فلما علم بذلك رسول الله (ص) ارسل اليهم من قال لهم من امركم بهذا قال ان الله كفيل لأرزاقنا فلذلك اعرضنا عن العمل و اقبلنا الي العبادة.

فقال (ص) من فعل ذلك لا يستجاب له دعوة فعليكم بالاكتساب و التجارة

امام صادق عليه السلام فرمود واي بر او مگر نمي داند خداوند دعاي چنين كسي را مستجاب نمي كند آنگاه فرمود در زمان پيغمبر خدا صلي الله عليه و آله دسته اي از تجار و بازرگانان هنگام نزول اين آيه كه هر كس پرهيزكار باشد خداوند از راه بي گمان رزق او را مي رساند چون خبر به پيغمبر خدا رسيد كسي را نزد آنها فرستاد و پيغام داد كي به شما گفته چنين كنيد و چه كسي امر كرده از كار و كسب دست بكشيد؟

گفتند خداوند به نص آيه فوق كفيل ارزاق ما مي باشد و ما بدين اعتماد از عمل و كار و كوشش دست كشيده ايم و به سوي بندگي و عبادت رفته ايم.

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود هر كس چنين كند دعاي او مستجاب نخواهد شد و من به شما تكليف مي كنم كه به كار و كسب و تجارت خود ادامه دهيد و پيرامون تنبلي و تن پروري و بيكاري نگرديد بدانيد كه عبادت اقسامي دارد كه يك نوع آن همين كار و كسب و حرفه و پيشه است تا رزق حلال به دست آوريد و بدان امرار معيشت نموده نيروي عبادت بهتر داشته باشيد!!

مردي از اصحاب امام صادق عليه السلام گفت من در خانه مي نشينم و به نماز و روزه و عبادت اشتغال مي يابم رزق من هم مي رسد.

امام صادق عليه السلام فرمود اين كار كساني است كه دعاي آنها مستجاب نخواهد شد خداوند بشر را براي اين خلق نكرد كه در خانه بنشيند و عبادت كند و كل بر جامعه و سربار اجتماع از لحاظ معيشت خود باشد بايد دنبال كار و كوشش رفت و عبادت هاي واجب را هم به جا آورد.
در يك سخن كوتاه فرمود (ان تارك الطلب لا تستجاب له دعوته) و در بيان ديگر فرمود آن كس كه عبادت كند و با مردم آميزش و مخالطت و معاشرت داشته باشد و بر آزار و ايذاء مردم از همسايه و غيره صبر و بردباري نمايد اجرا و بيش از كسي است كه از جامعه انزوا و گوشه گيري نمايد و به عبادت بپردازد.

از مدلول اخبار تربيت و تعليم امام صادق چنين استفاده مي شود كه زندگي اجتماعي مورد توجه خالق است و بايد تفصفيه ي نفس و تهذيب اخلاق و تتميم مكارم در اصطكاك با مردم حاصل شود.