يك روز به محمد بن مسلم كه يكي از اصحاب توانگر او بود فرمود من در تو نقصي مي بينم چرا در رفع آن نمي كوشي؟

گفت فداي تو شوم چه نقصي در من است كه براي رفع آن نكوشيده ام.

قال عليه السلام «عدم اشتغالك بالكسب» فرمود نقص تو اين است كه به كسب و كاري مشغول نمي شوي عرض كرد اطاعت مي كنم و به كاري مشغول مي شوم برگشت به كوفه به تجارت پرداخت. اين مرد در كوفه به خرمافروشي در خيابان پرداخت ولي اقوامش گفتند درخور شأن تو نيست كه بدين گونه كسب كني آنگاه اطاق تجارتي گرفت و به كسب و كار حلالي پرداخت.

قال رسول الله (ص) ان الله يحب عبدا يتخذ المحنة ليستغني بها عن الناس.

اين شعاري بود كه در دكان ها و مغازه هاي مسلمين نصب مي شد - رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود خداوند بنده اي را دوست مي دارد كه محنت را بر خود بخرد تا از مردم بي نياز گردد. قال صلي الله عليه و آله ان الله يحب عبد المؤمن المتحرف - (اي ذو الحرفه) خداوند بنده مؤمن صاحب حرفه را دوست دارد.

قال صلي الله عليه و آله ان الله يحب الصانع و الحاذق: خداوند صنعتگران مبتكر و زيرك را دوست مي دارد.
قال صلي الله عليه و آله رحم الله امرءا عمل عملا فاتقنه خداوند رحمت كند بنده ي كارگري كه كار خود را محكم و استوار نمايد.

حضرت امام علي بن الحسين عليه السلام فرمود من طلب الحلال فهو من الله تعالي صدقة عليه فرمود كسي طلب كسب حلال كند از جانب حق تعالي صدقه گرفته است.

قال عليه السلام ارضيكم عند الله اسعاكم علي عياله هر كس راضي باشد از نعم الهي نشانه اش اين است كه بر زن و فرزندش وسعت مي دهد.

قال الباقر (ع) من طلب الدنيا حلالا تعففا و استغناءا عن الناس ليوسع علي عياله و تعطفا علي اجاره لقي الله تعالي يوم القيمة و وجهة مثل القمر ليلة البدر.

حضرت امام محمد باقر عليه السلام فرمود كسي كه از مال دنيا طلب حلال نمايد و براي عفت و بي نيازي از مردم و وسعت دادن بر زن و فرزند و عواطف بر همسايه دنيا را بخواهد و در راه به دست آوردن مال دنيا مبارزه كند روز قيامت خداوند را ملاقات مي كند در حالي كه صورتش چون ماه شب چهارده مي درخشد.

قال (ع) من طلب الدنيا حلالا في عفاف كان في درجة الشهداء

امام محمد باقر عليه السلام فرمود كسي مال دنيا را به حلال كسب نمايد و در راه مصون داشتن عفت و عصمت خود صرف نمايد در درجه شهداء قرار مي گيرد.

قال الصادق (ع) لا تكسلوا في طلب الدنيا معاشكم فان آبائنا كانوا يركضون فيها و يطلبونها [1] .

فرمود در راه به دست آوردن مال دنيا تنبلي و كسالت و بي حالي نشان ندهيد زيرا معاش و زندگي شما بايد از راه كسب حلال تأمين گردد و اين روش پدران ما بود كه در اين راه جهاد و كوشش مي نمودند و دنيا را بدين منظور مي خواستند و به دست مي آوردند.

قال اميرالمؤمنين (ع) البطالة يوقف الحر العزير موقف العبد الذليل و يذهب ماء الوجه و يمحق الرزق

امام پرهيزكاران فرمود بطالت و تنبلي موجب مي شود كه مرد آزاده بزرگوار در موقف بنده ذليل جا گيرد و آب روي او بريزد و رزق او تنگ گردد.

قال صلي الله عليه و آله ان الله يكره العبد البطال خداوند از آدم تنبل و تن پرور متنفر و بيزار است.
قال صلي الله عليه و آله ان الله تعالي يبغض العبد الفارغ خداوند آدم بيكار و تنبل را مبغوض مي دارد.

قال صلي الله عليه و آله ان الله يكره الرجل العاطل البطال و المرئة العاطلة

خداوند از مرد و زن عاطل و بيكار و بي عرضه تن پرور خودپسند متنفر و بيزار است.

قال صلي الله عليه و آله التاجر الصدوق مع النبيين و الشهداء و الصالحين و حسن اولئك رفيقا

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود تاجر راستگوي درستكار با شهداء و پيغمبران و صلحا و انبياء هم نشين است آنها چه خوب رفقائي هستند!!

قال الصادق عليه السلام ثلثة يدخلهم الله الجنة بغير حساب امام عادل - تاجر صدوق شيخ افني عمره في طاعة الله عزوجل

فرمود سه فرقه بدون حساب وارد بهشت خواهند شد!!

اول امام عادل است كه بسط عدل و داد دهد و تبعيض و تفريط نكند و طرفداري و جانبداري در حكم شرعي ننمايد.

دوم تاجري كه در داد و ستد راستگو و درست كردار باشد غل و غش در معامله ننمايد.

سومي عالمي كه عمر خود را در راه اطاعت حق تعالي جل شأنه صرف كرده و انحراف و تمردي نكرده باشد.

امام جعفر صادق عليه السلام فضل بن يسار كه ترك كار و كسب نموده بود تحقير كرده و فرموده كسب و كار را ترك مكن (افتح بابك و ابسط بساطك و استرزق الله بك)

يعني دكان تجارت را بگشا و بساط داد و ستد را بگستر و رزق خدا را به سوي خود جلب كن.

در ترويج و ترغيب تجارت و بازرگاني فرمود (التجارة تزيد في العقل) و بازرگاني رشد عقلي مي آورد زيرا تاجر به اوضاع و احوال جغرافيائي دنيا و محصولات طبيعي و صنعتي و تجارتي ملل و اقوام و آداب و رسوم و السنه و اخلاق ملل و نحل آشنا مي گردد.

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام در فرماني كه به مالك اشتر مي دهد مي فرمايد قوام اجتماع بر پايه تجارت استوار است و مردم تاجرپيشه را تقويت كن و حمايت نما.

قال (ع) لاقوام لهم جيمعا الا بالتجارة و زد في الصناعات فيما يجمعون من مرافقتهم و يقيمون من اسواقهم و يكفونهم من الترفق بايديهم مما لا يبلغه رفق غيرهم

به مالك سفارش مي كند كه هنرمندان مبتكر و صنعتگران متفكر و تجار و بازرگانان را كه نيروي فكر و دست خود صنايع متسظرفه مي سازند و به بازار جهان عرضه مي كنند آنها را مورد شفقت و حمايت و ارفاق قرار ده و تا بتواني تشويق و ترغيب و تقويت كن.