تعليم و تربيت مهذب و منزه مدرسه جعفري مردم را به معنويت كامل رسانيد.

حضرت امام صادق عليه السلام مي خواست با اين برنامه انسان مادي را مؤدب كند كه در سايه رب با هم زيست كنند و انسان معنوي را به كمال فضيلت خود برساند -اين عمل به كمال سهولت از نظر تعليم و تربيت صحيح انجام شد ولي نيم قرن طول كشيد و سه امام از محور يك هدف مقدس مبارزات خود را شروع نموده تا به نتيجه نهائي رسيد اگر چه در ظاهر هر سه بلكه هر 12 شهيد راه فضايل خود شدند ولي اين مباني علمي و اخلاقي مهذب و پاك زنده و برقرار است و هر استعداد لايق و ذهن وقاد و نقاد و حاذقي پيدا شود كه طبق اين برنامه عمل كند يقينا به سعادت دين و دنيا خواهد رسيد و ابواب سعادت را به سوي ملت خود باز مي كند روي منطق و روانشناس و علم النفس.

انسان معنوي آن شخصيت بارزي است كه دنيا را از راه طريقت به كمال بشناسد و هر چه مي خواهد براي كمال معنويت خود بخواهد - و بداند كه فقط در جهان هستي معنويت حكومت مي كند نه ماديت - انسان همان طور كه از الفاظ معاني را هدف و مقصد بيان و منطق قرار مي دهد از كلمات وجود هم معاني رقيقه را بايد هدف قرار دهد و بداند كه آن معاني براي كمال نفساني و ارواح قدوسي مورد توجه بوده است.

اين همه درس زندگي و خور و خواب و خشم و شهوات براي تربيت جسم است و تربيت جسم همان كلمات و الفاظ دنيا براي معاني است زيرا اين جسم مانند الفاظ از هم متلاشي مي شود و بدن عنصري مي پوسد اما معاني در اعماق قلب جا مي گيرد و ارواح مجرده قدسي براي هميشه زنده و جاودان هستند كه علماي روانشناس و معرفةالنفس و حكماء و فلاسفه در فصل مشبعي كه براي بقاء ارواح نوشته اند اين حقايق را نقل و ثبت كرده اند.

حضرت امام صادق عليه السلام مي خواست اين حقيقت مجرده معنوي را در مغز مردم جا بدهد كه آفرينش براي كمال نفس بوده و اين عوامل مادي مقدمه رشد نفساني است تا به رشد عقلاني برسد و فقه اسلام براي تربيت و تهذيب جسم و جان و روح و روان است خردمندان عالم هم توجه داشته اند و به اين زندگي مادي نشئه عالم حيات دل نبسته و دانسته اند - يك معنويت سريع و مؤثري در عالم حكومت دارد و اين معنويت پايه تكامل نشئه روحانيت است كه بايد از راه شريعت و مكتب جعفري به رشد و رقاء و كمال مطلوب خود برسد.

اين حقيقت را امام صادق در خلال تمام دروس و برنامه مدرسه جعفري به مردم تعليم فرموده و روح زندگي را توحيد و عقيده به مباني توحيد معرفي فرموده.

درسي كه به ابوحنفيه داد - نمونه اي از اين حقيقت است.