پيشرفتي كه مسلمين در طب نمودند از همه جالب تر بود زيرا اطباي مسلمانان بر همه تفوق و تقدم يافتند.

ابن سينا و ابن هيثم - درباره ي چشم و ديدن تحقيقات جالبي نمودند و ابن هيثم در مورد چشم مسائلي دارد كه به گفته دكتر فروخ در اروپا به نام خودش شهرت يافته است [1] او بود كه سير منحني نور را در فضا كشف كرد.

قطب الدين شيرازي در قرن هفتم پيدايش رنگين كمان «قوس قزح» را در آسمان بر اساس علمي دقيق پايه گذاري نمود.

ابن هيثم در اروپا درباره شكست نور مطالعات دقيقي انجام داد - روش تحقيقي او در پيشرفت بيكن و كپلر تأثير زيادي داشت - فيتلو دانشمند آلماني كه تحقيقات او از قديمي ترين صفحات تحقيقي اروپا است كتابي به نام مناظر نوشته كه ترجمه كتاب المناظر ابن هيثم است. [2] .

ابن هيثم براي اولين بار در آزمايش هاي خود از تاريك خانه كه اساس دوربين عكاسي است استفاده كرد. [3] .

و برخي از محققين استفاده از تاريك خانه را به نام كمال الدين ابوالحسن فارسي شارح المناظر ابن هيثم كه شاگرد او بوده دانسته اند - در هر حال يا استاد يا شاگرد كاملا از اصل جبر كه به قانون اول نيوتن استشهاد يافته اطلاع داشته و قانون اول شكست نور را دريافته و درباره قانون دوم نيز بحث كرده است - او نسبت ثابت بين زاويه تابش و زاويه ي انكسار را اظهار داشته [4] و اصل در مورد تغيير جهت دادن نور هنگام عوض شدن محيط آن متن ترجمه عبارت تنقيح المناظر كمال الدين ابوالحسن فارسي است.

و نظريه موجي نور با همان مثال ها كه در اروپا به نام هويگنس اشتهار يافته و خود او هم مي گفته من چنين مثال مي زنم ترجمه دقيقي از عبارت ابن هيثم در المناظر است كه قرن ها قبل از هويكنس مي زيسته است. [5] .

و هم چنين محقق مزبور گويد: دكارت و نيوتن نه تنها واضع تئوري ذره اي نور نبودند بلكه تمام مفروضات و آزمايش هاي خود را از مسلمانان گرفته اند.

ماكس ميرهوف نويسنده بخش علوم طبيعي ميراث اسلام روجربيكن و تمام دانشمنداني كه در مبحث نور كار مي كرده اند از روي كتاب المناظر ابن هيثم آزمايش نموده اند [6] و در ميان مسلمين طب و فيزيك رو به ترقي رفت تا قرن متوسطه به اروپا راه يافت و طب و فيزيك خود اروپائيان كه از روم و يونان به ارث داشتند از قرن پنجم ميلادي رو به تنزل و انحطاط گذاشت و سپس از اسلام گرفتند و آنچه دارند بدون هيچ ترديد به شهادت نوشته هاي خودشان همه از مسلمين است كه به ارث گرفته اند.

بي پرده مي گويد طب و پزشكي از قرن پنجم از طرف پزشك و بيمار هر دو متروك ماند دسته ي اول در اثر وفور افكار ماوراءالطبيعه دوباره به سراغ افكار قديمي رفتند و سوفسطائي شدند دسته دوم ترجيح دادند كه براي معالجه امراض به افسون و جادو پردازند و سراغ طلسمات و اجنه رفتند. [7] .

به عكس مسلمين در اثر تعليمات آسماني پيغمبر و پيشوايان دانشمند و معصوم خود در پزشكي و استعلاج راه رقاء و ارتقاء را پيش گرفتند كه به گفته ي همان خاورشناس.

ابن سينا پرنس علوم دانش طب را در دنياي اسلام چنان رونق بخشيد كه يكي از پادشاهان كاستيل [8] كه چشمش آب آورده بود براي معالجه به شهر قرطبه نزد دشمنان خود رفت و در نتيجه اين پيشرفت هاي بزرگ علمي بوده كه پزشكان برخاسته و پزشكي عملي مخصوص مسلمانان گرديد. درست اكنون عكس العمل همان ترقي و تعالي در ميان مسلمين مشهود است.

جرجي زيدان مي نويسد پزشكي خاص و مخصوص عرب گرديد و به نام آنان شناخته شد و هنگامي كه ابن سينا و محمد بن زكرياي رازي و ديگر پزشكان ايراني و مسلمان بيماري هاي صرع - خناق - سل - بيماري هاي چشم را روي اصل علمي و فني با استفاده از تخدير و ساير وسائل انجام مي دادند در اروپا معتقد بودند كه اشخاص مصروع شيطان در وجود آنها طلوع كرده است و بايد آنها را بزنيم تا شيطان فرار كند. [9] .

گوستاولوبون هم تأييد اين موضوع را كرده به اضافه آنكه مي گويد تمدن اسلام در اندلس در نهايت درجه اعتلا رسيد و مركز علمي اروپائيان شد در حالي كه در همان قرن نهم و دهم ميلادي مردم غرب افتخار داشتند كه سواد و خط ندارند - مسلمين در اوج علم و قدرت و تمدن و صنعت مي زيستند. [10] .

طب در اسلام به قدري ترقي كرد كه پايه تجارب اخير علماي غرب شد و در مورد معالجه سرطان و علائم آن با آنچه ابن سينا مي دانسته اطلاعات امروزي بيشتر نيست. [11] .

و رازي رساله ي مخصوصي درباره سرخك و آبله كه شاهكار تأليف در اين فن است نوشت و ابن سينا سرايت بعضي بيماري ها را در آب كشف كرد و رازي تأثير هوا را در وضع بيمار با يك آزمايش ارزنده روي گوشت نشان داد.

گفته شد كه چون به او دستور دادند بهترين نقطه را براي بيمارستان انتخاب كند گفت چند قطعه گوشت در فضا گذارند تا از حيث آب و هواي بغداد نتيجه بگيرد و لذا آن محلي كه گوشت ديرتر فاسد شد آنجا را براي ساختمان بيمارستان انتخاب نمود.

در حالي كه قرن 16 ميلادي در اروپا براي شباهتي كه بين دانه انار و دندان بوده از سحر و افسون در معالجه ي دندان استفاده مي كردند. [12] .

محققين خاورشناس مي نويسند شش قرن اروپا روي ترجمه علوم مسلمين دور مي زد و اين پزشكي كه امروز در اروپا است از مسلمين به ما رسيده است.

مسلمين در ادبيات در سايه ي قرآن به مقام شامخي رسيدند علوم قرآن كه تفسير و تأويل و تبيين آيات از مفسرين اهل بيت پيغمبر است بهترين نمونه بارز ادبيات اسلام است در حاليكه پيش از اسلام سابقه نداشت و ادبيات ساير ملل مسلمان هم از ادبيات قرآن و عرب اسلامي سرچشمه گرفت به شرحي كه در جاي خود محفوظ است.