علم فلك يا افلاك


فلك در اصطلاح علمي قرآن مجموعه حركت منظومه ها را مي رساند و در قرآن مجيد هر جا فلك آمده اين مجموعه بزرگ عالم را كه در سير تسبيح و تهليل وحي تكويني هستند مراد و منظور داشته چنانچه در تفاسير است و ما هم در اين باره بحثي كرده ايم - در هر حال علم فلك يا علم به حركات ثوابت و سيارات و منظومه هاي شمسي در اسلام تكامل يافت و مسلمين ابداع و ابتكاراتي نمودند چنانچه ابن طفيل فيلسوف اندلسي در داستان حي بن يقظان دلايل صريحي بر كرويت زمين و گردش آن دارد. [1] .

در علوم فلكي اثر جامع الفرغاني به نام جوامع علم النجوم و الحركات السماويه تا اواخر قرن 15 م در نسخه هاي عربي و لاتيني منحصر به فرد بوده و مورد استفاده دانشمندان اروپائي قرار گرفته است اين دانشمند شرحي عالي و عميق و منطقي در مورد تأثير ماه در جزر و مد درياها نوشته و ابوعبدالله البتاني كه در اروپا به عنوان البتاني شهرت دارد مطلع و مغرب خورشيد را اندازه گيري دقيق نموده است.


پاورقي

[1] اين كتاب يك تمثيل عرفاني و تحليل عقلاني از حركت تكامل انساني است كه در محيط خارج از اجتماع رشد كرده و نويسنده ثابت كرده كه محيط در پرورش فكر تأثيري ندارد و تحت عنوان زنده بيدار توسط آقاي بديع الزمان فروزانفر ترجمه شده است و در اين موضوع آنچه نگارنده مطلع است سه كتاب يا بيشتر به اين نام نوشته شده - اول از ابوعلي ابن سينا است كه رشد و تكامل آدمي را در طبيعت نقل كرده و چندين بار ترجمه شده و ما در كتاب حكمت بوعلي نقل كرده ايم دوم از ابن طفيل است سوم از مرحوم حاجي شيخ عبدالرحيم صاحب فصولي استاد نگارنده است كه حي بن يقظان نوشته و چاپ شده نام و نشاني ندارد و در همه اين ها فطرت بر تربيت و محيط تقدم تأثيري داشته و تكامل از فطرت است و تعطيل از محيط و تربيت غلط.