نام، لقب، كنيه


نام: نام حضرت صادق آل محمد صلي الله عليه و آله جعفر است. جعفر نام يكي از نهرهاي بهشت است، نهر جاري را كه كثير النفع باشد جعفر مي نامند. وجه نامگذاري و تناسب نام حضرت صادق كه جعفر است از اين لحاظ است: همان طور كه آب نهر دائما در جريان و فيضان است و عموم مردم تشنه از آن برخوردارند همان طور هم علم حضرت امام جعفر صادق عليه السلام از زمان آن بزرگوار تاكنون بلكه تا قيام قيامت در جريان و فيضان خواهد بود و تشنگان آب حيات و طالبين معنويات از آن مستفيض خواهند شد.

لقب: در كتاب جنات الخلود تعداد هشت لقب براي امام صادق عليه السلام شماره مي كند كه مشهورترين آنها: صادق و كاشف الحقايق است. معني كاشف الحقايق يعني ظاهر كننده ي حقيقت ها.

صدوق و راوندي روايت مي كنند كه از حضرت امام زين العابدين عليه السلام پرسيدند: امام بعد از شما كيست؟

فرمود: محمد باقر كه علم را مي شكافد يك نوع شكافتن


مخصوصي.

پرسيدند: بعد از آن حضرت چه كسي امام و پيشوا خواهد بود؟

فرمود: جعفر كه نام او نزد اهل آسمانها صادق است.

پرسيدند: چرا فقط آن حضرت را صادق مي نامند، در صورتي كه همه ي شماها صادق و راستگو هستيد؟

فرمود: پدرم از پدر بزرگوارش از پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله براي من نقل كرد كه آن برگزيده ي خدا فرمود: موقعي كه فرزند من جعفر بن محمد بن علي بن الحسين عليهم السلام متولد شد او را صادق بگوئيد، زيرا پنجمين فرزند او كه جعفر نام دارد (يعني جعفر كذاب) به دروغ و افتراء ادعاي امامت خواهد كرد و او نزد خدا كذاب و مفتري يعني افتراء زننده ي به خدا است.

امام زين العابدين عليه السلام پس از اين جواب گريان شد و فرمود: گويا: مي بينم كه جعفر كذاب خليفه ي ستمكيش زمان خود را براي تفتيش و تفحص امام غائب يعني حضرت صاحب الزمان عجل الله تعالي فرجه الشريف برمي انگيزد.

كنيه: در كتاب جنات الخلود راجع به كنيه ي حضرت امام جعفر صادق عليه السلام مي نگارد: كنيه ي آن حضرت را به دين لحاظ ابوعبدالله گفتند كه آن بزرگوار پسري داشت بنام: عبدالله، اين عبدالله همان عبدالله افطح است كه پاهايش نظير پاي فيل گنده و بزرگ بود. همين عبدالله است كه بعد از حضرت صادق عليه السلام ادعاي امامت كرد ولي به جائي نرسيد. مذهب گروه


فطحيه به وي نسبت داده شده.

كنيه ي ديگر حضرت صادق عليه السلام: ابواسماعيل است. آن بزرگوار را به دين جهت ابواسماعيل گفتند كه پسري داشت بنام: اسماعيل. اين اسماعيل جواني بود كه از لحاظ ظاهر و باطن كامل و جميل بود، به دين جهت بود كه مردم گمان مي كردند وي پس از حضرت صادق عليه السلام امام است.

ولي اسماعيل در زمان حيات حضرت صادق از دنيا رفت در آن موقعي كه جنازه ي اسماعيل را به جانب قبرستان مي بردند امام صادق عليه السلام دستور داد تا سه مرتبه جنازه ي او را به زمين نهادند و آن حضرت صورت اسماعيل را باز كرد كه همه ي مردم بدانند وي مرده است و گمان نكنند: غائب شده. با اينكه حضرت صادق اين عمل را انجام داد گروه اسماعيليه او را امام دانستند و پس از او فرزندش: نزار را براي امامت انتخاب كردند و مذهب هر دو يكي است.