مرکز پاسخگويي: مركز فرهنگي نهاد رهبري در دانشگاه ها
موضوع اصلي: تاريخ و سيره
موضوع فرعي: مادر امام صادق
اگر انتساب امام صادق(ع) از طرف مادر به ابوبكر صحيح باشد فضيلتي براي ابوبكر نيست؟

پاسخ:
راي اينكه جواب اين سؤال روشنتر شود، به آنچه در زير مي آيد توجه كنيد: [نسب ابوبكر:] نام ابوبكر در جاهليت عتيق بود. پدرش ابوقحافه عثمان است، [(سيره ابن هشام، ج 1، ص 266، چاپ مصر) ]. مادرش امّ الخير سَلْمي است. سَلْمي دختر صخر بن عامر مي باشد، [(تاريخي طبري، ج 2، ص 615، چاپ بيروت) ]. زنان و فرزندان ابوبكر: ابوبكر دو زن در جاهليت گرفته بود و دو زن پس از مسلمان شدن. آن دو زن كه در جاهليت گرفته بود عبارتند از: قتيلة دختر عبدالعزيّ، ام رمان دختر عامر. از قتيله براي ابوبكر، عبداله و اَسْماء به دنيا آمد. و از ام رومان، عبدالرحمن و عايشه به دنيا آمدند زناني كه پس از آمدن اسلام همسر ابوبكر شد عبارتند از: اسماء بن عميس، حبيبة بنت خارجة. اسماء بنت عميس كه پيش از ابوبكر همسر جعفر بن ابي طالب بود، براي ابوبكر، محمد را به دنيا آورد و حبيبه پس از مرگ ابوبكر دختري به نام امّ كلثوم زاييد، [(تاريخ طبري، ج 2، ص 615، چاپ بيروت) ]. [نسب امام صادق(ع):] مادر حضرت امام صادق(ع) امّ فروه است. اين امّ فروه دختر قاسم است و قاسم پسر محمد و محمد پسر ابوبكر است و به اين ترتيب مادر امام صادق از طرف پدر به ابوبكر رسيد و مادر ام فروه اسماء است و اسماء دختر عبدالرحمن و عبدالرحمن پسر ابوبكر و به اين ترتيب از طرف مادر هم به ابوبكر رسيد. با اين حساب مادر امام صادق(ع) هم از طرف پدر و هم از طرف مادر به ابوبكر مي رسد، [(اصول كافي، ج 1، ص 472، چاپ آخوندي) ]. در اينجا بايد به يك نكته اساسي توجه شود و آن اين است: از ديدگاه اسلامي، ملاك خوبي و بدي، خويشاوندي نيست بلكه ملاك خوبي انسانها ارزشهاي اسلامي و معنوي است. اگر كسي فرزند پيامبر باشد ولي ارزشهاي اسلامي در او نباشد، اهل آتش خواهد بود و اگر داراي ارزشهاي معنوي باشد اهل بهشت مي گردد. پسر نوح(ع) اهل آتش است با اينكه پدرش پيامبر است. عموي پيامبر اسلام ابولهب، اهل آتش است با اين كه پيامبر اسلام خويشاوند اوست. بنابراين آنچه مهم است رعايت تقوا و التزام به دستورات خداوند و پيامبر(ص) مي باشد. چنانچه محمد بن ابي بكر از خواصّ حضرت علي(ع) و داراي مقام بسيار بزرگ است، [(خلاصه علام، ص 138، بخش اول) ]. محمد بن ابي بكر و عمار بن ياسر راضي نبودند در هيچ كجاي جهان، خدا معصيت شود، [(جامع الروات، ج 2، ص 45) ]. ام فروه نيز زني بود بسيار با ايمان و با تقوي و جزو محسنان به شمار مي رفت، [(اصول كافي، ج 1، ص 472، ح 1) ]. نمودار: