مرکز پاسخگويي: مركز فرهنگي نهاد رهبري در دانشگاه ها
موضوع اصلي: تاريخ و سيره
موضوع فرعي: امام صادق(ع)-اسماعيل بن جعفر(ع)-معرفي امام
آيا اين مطلب صحيح است كه امام صادق(ع) اول پسرش اسماعيل را به امامت بعد از خود معرفي كردند ولي بعدا از اين امر عدول كردند؟

پاسخ:
در هيچ كتابي، چه كتاب هاي شيعه و چه كتاب هاي سني به مطلب فوق اشاره نشده است. آنچه كه آمده همه درباره نصب امام موسي كاظم(ع) براي امامت از جانب امام صادق(ع) است. اساساً در منابع ذيل هم كه درباره فرقه ها نوشته شده به مسأله امامت اسماعيل اشاره نگشته است، مثل كتاب ملل و نحل، التبصير، الفصل، الفرق بين الفرق و مختصرالفرق بين الفرق. حاشيه اي كه در كتاب بحارالانوار، ج 47، ص 255 آمده به همين شبهه مربوط مي باشد و در آنجا از مستشرقي به نام فيليب نام مي برد كه در نوشته وي چنين آمده: «كان الامام السادس جعفر قدعين - كذا؟! ابنه اسماعيل خلفاً لَه ولكنه عادفعيّن - كذا؟! ابنه موسي الكاظم (المتوفي 183/799) لانه وجد اسماعيل مرة في حالة السكر - كذا؟!؛ ابتدا امام صادق(ع) پسر بزرگش اسماعيل را به امامت منسوب كرد اما از آن امر عدول كرد وامام موسي كاظم(ع) را به امامت نصب كرد به علت اين كه اسماعيل را در حالت مستي مشاهده كرد». در حالي كه منبع سخن فيليب معلوم نيست. در زمينه تصريحات امام صادق(ع) بر امامت امام موسي كاظم(ع) مي توان به كتاب ارزشمند الارشاد شيخ مفيد با ترجمه ساعدي خراساني، ص 553 و كتاب بحارالانوار، ج 47، ص 241 باب احوال ازواجه و اولاده مراجعه نمود.