مرکز پاسخگويي: تبيان
موضوع اصلي: اعتقادات
موضوع فرعي: ايمان
درجات ايمان را اجمالا بيان فرمائيد.
پاسخ:
در اين باره چند روايت داريم كه هر چند اختلافي ناچيز دارند امّا جواب را دربردارد. پيامبر اكرم((صلي الله عليه وآله)) فرموده اند: «الايمان مبثوث علي الجوارح;ايمان پراكنده در جوارح انسان است». يعني گاه هست كه قلب ايمان مي آورد امّا چشم نه و گاهي دست ايمان آورده ولي گوش خير! و به همين ترتيب، تا ايمان بر همه وجود انسان جاري شود(1).
و از طرفي بعد از تماميّت ايمان در وجود آدمي باز شدّت و ضعف درجاتي دارد. اين موضوع در رواياتي آمده است:
ايمان مانند نردبانيست كه ده پله دارد و مؤمنين پله اي را بعد از پله اي بالا مي روند پس كسي كه در درجه دوّم ايمان است نبايد به كسي كه در درجه اوّل اوست بگويد تو ايمان نداري... و سپس امام((عليه السلام))دستور به ملايمت در دعوت به درجات بالاتر و رعايت حال مؤمنين را مي فرمايد(2).
و در حديثي ديگر امام صادق((عليه السلام)) مي فرمايد: خداوند متعال ايمان را هفت سهم قرار داده كه عبارتند از:
1.نيكوكاري 2.راستي 3.يقين 4.خشنودي از خدا 5.وفا 6.دانش 7.بردباري.
هر كس در او تمام اين هفت سهم باشد از نظر ايمان كامل است و هر كس بعضي از آنها را نداشته باشد به همان نسبت ايمانش ناقص خواهد بود(3).
شايد بتوان گفت كه عدد ده و هفت خصوصيّتي ندارند، بلكه اشاره به درجات مختلف ايمان است و مؤمن بايد نسبت به كسب درجات تلاش كند.
***
پاورقي:
1 - اصول كافي، ج 3، ص 56.
2 - همان، ج 3، ص 74.