آدمي از سويي در جهان با نعمتهاي زيادي روبروست و از سوي ديگر هيچ موجودي به اندازه انسان توان بهره مندي از نعمتها را ندارد; از اين رو انسان موظف است هم نعمتها را بشناسد، و هم ولينعمت را تا اينكه از نعمتها به طور صحيح بهره برداري كند. كسي كه در اين مراحل قصور كند، كفران نعمت نموده و حق آن را ادا نكرده است. گاه نعمت شناسي توسعه مي يابد و در نتيجه كفران نعمت هم وسيع تر مي شود، به عنوان مثال در حديث در توضيح آيه«لتسئلن يومئذ عن النعيم»، امام صادق ((عليه السلام))فرموده اند:«مقصود از نعمتهايي كه از آن سؤال مي شود خوراك و پوشاكي نيست. كه مؤمن مصرف مي كند; بلكه نعمت اصلي ما هستيم (ولايت و ارتباط با ائمه((عليهم السلام))».