در روايات راه هاي متعددي براي امتحان نمودن دوستان مشخص شده كه عبارتند از : الف ) در حال بي نيازي و فقر ما، دوستي او عوض نشود؛ امام باقر ( ع ) فرمود : بدترين دوست كسي است كه تو را به هنگام بي نيازيت حفظ كند و به وقت تنگدستي رها سازد، ( ميزان الحكمه ، ج 1، ص 53 ) . سعدي گويد : دوست مشمار آن كه در نعمت زند **** لاف ياري و برادر خواندگي **** دوست آن باشد كه گيرد دست دوست **** ر پريشان حالي و درماندگي **** ب ) به هنگام عصبانيت بدگويي تو را ننمايد؛ امام صادق ( ع ) فرمود : دوستي كه سه بار از تو عصباني شد ولي بدگويي تو را ننمود و كلام ناسزا از دهانش خارج نشد او را براي خود نگه دار، ( بحارالانوار، ج 78، ص 251 ) . ج ) به نمازاهميت بدهد؛ قرآن مي فرمايد : ( ( اي اهل ايمان با آن گروه از اهل كتاب وكافران كه دين شما را به بازيچه گرفتند دوستي مكنيد .زماني كه شما نداي نماز بلند مي كنيد آن را به مسخره و بازي مي گيرند زيرا آن قوم مردمي نادان وبي خردند ) ) ، ( مايده ، آيه 57 ) . سعدي در اين باره گفته است : وامش مده آن كه بي نماز است **** گرچه دهنش زفاقه باز است **** كو فرض خدا نمي گزارد **** ازفرض تو نيز غم ندارد **** د ) اهل نيكي در هنگام سختي و راحتي انسان باشد؛ اميرالمومنين فرمود : ( ( در سختي ها دوستان امتحان مي گردند ) ) ، ( غررالحكم ، حرف فا لفظ في ) ) . در اين باره نيز سعدي زيبا سروده است : جواني پاكباز پاك رو بود **** كه با پاكيزه رويي در گرو بود **** چنين خواندم كه دردرياي اعظم **** به گردابي درافتادند با هم **** چو ملاح آمدش تا دست گيرد **** مبادا كاندرين حالت بميرد **** همي گفتي در ميان موج وتشوير **** مرا بگذار ودست يار من گير **** ه ) هنگام زوال توانايي انسان دوستيش از بين نرود؛ حضرت امير ( ع ) فرمود : ( ( هنگام از بين رفتن قدرت انسان دوست از دشمن شناخته مي گردد ) ) ، ( غررالحكم ، حرف عين ، لفظعند ) . و ) هنگام به قدرت رسيدنش از احسان به دوستانش خودداري ننمايد .;