مرکز پاسخگويي: تبيان
موضوع اصلي: تاريخ و سيره
موضوع فرعي: شخصيت شناسي
آيا اين گفته پيامبر كه: «زير آسمان و روي زمين راستگو تر از ابوذر نيست» به اين معناست كه او از پيامبر و ائمه هم راستگوتر بوده؟

پاسخ:
خوشبختانه پاسخ اين سئوال را امام صادق (ع) ضمن يك مثال بيان فرموده است، مردي از حضرت صادق (ع) سئوال كرد كه چگونه پيامبر (ص) ابوذر را راستگوترين انسان روي زمين معرفي فرموده، در صورتي كه خود او و اميرمؤمنان (ع) و حسنين (ع) راستگوترين فرد روي زمين بودند؟.
امام صادق (ع) فرمود:
«در ميان دوازده ماه سال، چهار ماه، عزيز و محترم (حرام) است و جنگ و جهاد در آنها حرام است، اين چهار ماه عبارتند از: رجب، ذيقعده، ذيحجه، و محر، ولي ماه رمضان با اينكه از آنها گرامي تر است ، (زيرا داراي شبي است كه از هزار ماه برتر است) فاقد اين فضيلت است».
امام افزود: «ما اهل بيت را نميتوان با هيچ كس مقايسه كرد» منظور امام اين است كه اولا فضيلت و شرافت را بايد روي هم حساب كرد. تنها برتري در يك صف، موجب برتري در تمام جهات نميشود، چنانكه چهار ماه حرام، واجد كمالي هستند كه در ماه رمضان نيست، با اين حال رمضان موقعيت خود را حفظ كرده است. عين اين مقايسه را بايد دربارة ابوذر و پيشوايان الهي نيز به عمل آورد، زيرا ملاك فضيلت منحصر در «راستگوتر بودن» نيست تا اين معني موجب برتري ابوذر بر ديگران گردد، بلكه بايد مجموع كمالات و فضائل را در نظر گرفت، و اگر چنين محاسبه كنيم برتري با ائمه (ع) خواهد بود نه با ابوذر!
از اين گذشته راستگوتر بودن ابوذر، نسبت به افراد معمولي و غير معصوم است، يعني ابوذر راستگوترين فرد در ميان افراد عادي ميباشد، نه نسبت به پيامبر (ص) و امامان (ع)، به عبارت ديگر، اين حصر، حصر حقيقي نيست، بلكه حصر در دايرة افراد معمولي و غير معصوم است، مقصود امام صادق (ع) از جمله: «ما اهل بيت را نميتوان با هيچكس مقايسه كرد» نيز همين است. (الدرجات الرفيعه / 236)
با توجه به گواهي پيامبر اسلام (ص) به راستگوئي ابوذر، جاي تعجب است كه چگونه برخي از خلفا، بر صدق گفتههاي ابوذر، از وي شاهد خواست و اونا گزير شد از علي (ع) و مقداد گواهي بخواهد!
آيا سخن پيامبر (ص) در مورد راستگوئي ابوذر، با آن همه شهرتي كه در ميان مسلمانان پيدا كرده بود و ياران بزرگ پيامبر (ص) آن را نقل ميكردند، به گوش او نرسيده بود، يا چون سخنان ابوذر به نفع او نبود، دنبال دستاويزي ميگشت تا سخنان او را نفي كند؟!

***
پاورقي:
: آية الله جعفر سبحاني
شخصيتهاي اسلامي شيعه ج 1 ـ 2