در روايات فراواني گناه به عنوان يكي از عوامل محروم شدن از نماز شب شمرده شده است. امام صادق(ع) فرموده اند: «آدمي گناه مي كند و بدان سبب از نماز شب محروم مي شود»، { (ترجمه ميزان الحكمه، ج 7، ص 3152) }. البته گاهي هم خواب ماندن به جهت گناه نيست؛ بلكه علت هاي ديگري دارد (مثل جلوگيري از عجب و خودپسندي انسان يا...). توضيح آن كه نماز شب و گناهان مراتب مختلفي دارند؛ همان گونه كه اشخاص نسبت به معرفت و عقل يكسان نيستند. در نتيجه مي توان گفت هر مرتبه اي از گناه موجب محروميت از مرتبه خاصي از نماز شب مي گردد. كسي كه نماز شبش پوسته اي ظاهري دارد و عاري از محتوا و ارتباط عميق قلبي با خدا است و... گناه باعث مي شود همين مرتبه از وي گرفته شود و خواب بر او مسلط گردد. در حالي كه همان گناه (به عنوان مثال يك گناه صغيره) ممكن است مانع خواب ماندن شخص ديگر نگردد؛ بلكه وي را از مرتبه حضور قلب در نماز شب محروم كند. پس ممكن است نوع گناه و نماز شب انسان طوري باشد كه ارتكاب آن گناه يا حتي مكروه، وي را از مراتب قرب الهي در نماز شب باز مي دارد؛ مثلاً درباره برخي از روزه داران آمده است كه روزه براي آنان چيزي جز گرسنگي و تشنگي نيست؛ در حالي كه براي برخي ديگر سبب تقواي الهي و قرب به خداوند است. در خاتمه تذكر يك مطلب هم ضروري به نظر مي رسد و آن اين كه ممكن است خداوند براي تنبيه، برخي را موفق به نماز شب ظاهري كند؛ مثلاً در شخصي خباثت باطن و خودپسندي به اندازه اي برسد كه او قابليت هدايت را نداشته باشد. ازاين رو خداوند جلوي غرور و خودپسندي وي را نگرفته و به حال خودش واگذار مي كند تا از اين راه هلاك گردد (مانند خوارج نهروان).