مرکز پاسخگويي: مركز فرهنگي نهاد رهبري در دانشگاه ها
موضوع اصلي: اديان و مكاتب
موضوع فرعي: علم ائمه
با توجه به اين كه ائمه علم كامل دارند پس چرا در بعضي زمينه ها مثل زمان قيامت قرآن مي فرمايد علم آن را فقط خدا مي داند؟

پاسخ:
اين كه نوشته ايد، كه اهل بيت(ع) علم كامل دارند پس چرا در بعضي زمينه ها از جمله زمان قيامت قرآن مي فرمايد علم آن را فقط خدا مي داند. پاسخ آن است كه خير. علم امامان نسبت به علم خدا كامل نيست. هر چند نسبت به ما انسان ها از كمال در صفات از جمله علم برخوردارند. اگر آنها علم كامل داشتند چه ضرورتي داشت كه پيامبر(ص) بفرمايند: {رَبِّ زِدْنِي عِلْماً(سوره طه، آيه 114)}. و يا اين كه فرموده اند: { اِذا اَتي عَلَيَّ يَوْمٌ لا اَزْدادُ فِيهِ عِلْماً يُقَرِّ بُني اِليَ اللَّهِ فَلا بارَكَ اللَّهُ لي في طُلُوعِ شَمْسِهِ }، { (تفسير مجمع البيان، چاپ ناصر خسرو، ج 7، ص 52) }. آن روز كه فرا رسد و علم و دانشي كه مرا به خدا نزديك كند بر علم من افزوده نشود. طلوع آفتاب آن روز بر من مبارك مباد. امام صادق(ع) به يكي از اصحاب و يارانش فرمود: { اِذا كانَ لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ و افي رَسُولُ اللَّهِ(ص) الْعَرْشَ و وافي الْاَئِمَةَ(ع) وَ وافَيْنامَعَهُمْ فَلاتُرَدُّ اَرْواحُنا بِاَبْداننا اِلاَّ بِعِلْمٍ مُسْتَفادٍ وَلَوْ لا ذلِكَ لاَِنْفَدنا }، { (تفسير نورالثقلين، ج 3، ص 297) }. هنگامي كه شب جمعه مي شود روح پاك پيامبر(ص) و ارواح ائمه(ع) و ما با آنها به عرش خدا مي روند و ارواح ما به بدن ها باز نمي گردد مگر با علم و دانش تازه اي و اگر چنين نبود علوم ما پايان مي گرفت. امام رضا(ع) نيز فرموده اند: { لَوْلا أَنّا نَزْدادُ لَاَنْفَدْنا }، { (اصول كافي، ج 1، ص 254) }. بنابراين هر چند امامان(ع) از علم غيب برخوردارند و از صفت علم بهره مندند. امّا علم كامل ندارند. و امّا اين كه چرا علم به زمان قيامت ندارند. در پاسخ مي توان گفت، علم امامان نسبت به امور غيبي متكي به علم و اراده پروردگار است. آنجا كه خدا بخواهد آنها مي دانند، { (تفسير نمونه، ج 10، ص 73) } به تعبير ديگر، علم غيب به طور ذاتي و استقلالي اختصاص به خدا دارد و غير از او هيچ كس مستقلاً هيچ گونه آگاهي از غيب ندارد و ائمه(ع) هر چند دارند از ناحيه خداست. و با الطاف و عنايت اوست. و جنبه تبعي دارد. و امّا اين كه چرا علم به قيامت مخصوص ذات خداست و هيچ كس حتّي پيامبران هم از آن گاه نيستند. چنان كه خداوند فرموده است. {إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ رَبِّي لا يُجَلِّيها لِوَقْتِها إِلاَّ هُوَ؛ بگو علم آن نزد پروردگار من است و هيچ كس جز او نمي تواند وقت آن را آشكار سازد}، { (سوره اعراف، آيه 187) }. پاسخ اين است كه، عدم آگاهي از وقوع رستاخيز به ضميمه ناگهاني بودن و با توجه به عظمت ابعاد آن سبب مي شود كه هيچگاه مردم قيامت را دور ندانند و همواره در انتظار آن باشند، به اين ترتيب خود را براي نجات در آن آماده سازند، و اين عدم آگاهي اثر مثبت و روشني در تربيت نفوس و توجه آنها به مسئوليت ها و پرهيز از گناه خواهد داشت، { (تفسير نمونه، ج 7، 43) }. جهت اطلاع بيشتر درباره علم امامان ر. ك: 1- تفسير نمونه، ج 25، ص 146 به بعد 2- مسائل كلي امامت، ابراهيم اميني، ص 324 - 231.