مرکز پاسخگويي: مركز تحقيقات سپاه
موضوع اصلي: احكام
موضوع فرعي: شرب خمر
اگر كسي مشروبات الكلي مصرف كند تا چهل روز نماز و روزه او قبول نيست و نميتواند نماز يا روزه بگيرد. يكي از نزديكان من چند بار اين مشروبات را مصرف كرده و نماز و روزه هم ميگيرد. او از استاد دانشگاه كه امام جمعه شهر دزفول است سؤال كرده و ايشان در جواب او گفته است هيچ مسأله اي ندارد و ميتواند نماز و روزه اش را به جا آورد.

لطفاً در اين مورد توضيحاتي ارايه فرماييد.




پاسخ:
ابتدا توجه شما را به مسأله 2116 رساله آيت الله بهجت جلب ميكنيم: آشاميدن شراب حرام و در بعضي از روايات بزرگترين گناه شمرده شده است و اگر كسي آن را حلال بداند، در صورتي كه ملتفت باشد كه لازمه حلال دانستن آن تكذيب خدا و پيغمبر (ص) ميباشد، كافر است. از حضرت امام جعفر صادق (ع) روايت شده است كه فرمودند: شراب ريشه بديها و منشأ گناهان است و كسي كه شراب ميخورد، عقل خود را از دست ميدهد و در آن موقع خدا را نميشناسد و از هيچ گناهي باك ندارد و احترام هيچ كس را نگه نميدارد و حق خويشان نزديك را رعايت نميكند و... تا چهل روز نماز او قبول نميشود و روز قيامت روي او سياه است و زبانش از دهانش بيرون ميآيد و آب دهان او به سينهاش ميريزد و فرياد تشنگي او بلند است.
باوجود اينكه طبق فتواي مشهور ميان فقهاء، شراب نجس ميباشد، امّا در آيات و روايات مطلبي كه بيانگر اين باشد كه تا چهل روز بدنش نجس است، وجود ندارد. البتّه در احاديث مذمّتهاي فراواني در مورد شراب و كسي كه آن را بنوشد وجود دارد. مثلاً حضرت اميرالمؤمنين علي(ع) فرمودند: كسي كه شراب و هر چيز مست كننده بنوشد، تا چهل شبانه روز، نمازش قبول نميشود. امّا همين روايت نيز درصدد اين نيست كه نوشاننده شراب را از نماز مُعاف دارد به اين بهانه كه نمازت{ ميزانالحكمة، دارالحديث، ج 4، ص 1548، ح 5147. } قبول نيست پس نخوان! چه اين كه پس از برطرف شدن مستي بايد دهان يا لباس يا بدنش را كه با شراب تماس داشته تطهير كند تا بدنِ نمازگزار پاك شده و آن وقت نماز را هم بخواند. و البتّه علّت قبول نشدن نماز نوشنده شراب (خَمر و مسكرات) تعارض آن با هدف نماز است زيرا حقيقت و هدف نماز آن است كه آدمي به تعادل در انديشه، گفتار و كردار رسيده و به تنظيم عادلانه و عاقلانهي روابط در زندگيِ فردي، خانوادگي و اجتماعي بپردازد، به نحوي كه كار و كردارش از حدود مناسبات الهي و قوانين ديني خارج نشود! ولي اثري كه خَمر بر انسان ميگذارد اين است كه(بر اساس حديث حضرت امام صادق(ع) در مورد علت تحريم شراب) شراب و هر مست كننده ديگر، اثراتِ تخريبي بر ساختار فيزيكي و بنيان هاي فكري و روحي آدمي دارد. در اين فرآيند، شرابخور دچار ارتعاشاتِ رواني گشته و با سُست شدنِ اركان تعقّلياش از آن چه ستون و بنيان شخصيّت اش است فاصله گرفته و بلكه به ويراني آن ميپردازد. چندان كه مروّت و جوانمردي را زير پا گذاشته و نسبت به ارتكابِ جرايم جرأت و گستاخي پيدا ميكند؛ تا آن جا كه حاضر است خونريزيها نموده و حريمهاي عفت و حياء و پاكدامني را با فحشاء لكِّهدار نمايد. و بلكه هيچ تعصّب و غيرتي نسبت به حق و حريمِ خود و منسوبيناش نداشته و از آن كه اينان مورد تجاوز قرار گيرند هم باكي ندارد. و اين حالت تنها يك اثر دارد و آن نيز نابودي عقل است. عقلي كه خدا و نبوت و احكام به وسيلهي او پذيرفته شده. حال خود بگوئيد: چگونه نماز چنين كسي قبول شود؟ مگر نبايد نماز، تنهي عنِ الفحشاء و المنكر باشد؟(7همان، ص 1546، ح 5140)(عنكبوت، آيه 45)
يعني انسان را از فحشاء و منكرات باز دارد؟
خلاصه سخن آن كه شراب بدن را نجس ميكند اما فقط آن قسمتهايي از بدن كه به طور مستقيم با اين ماده تماس گرفته باشد، آن هم با شستن پاك ميشود، لكن روح را پليد و آلوده ميكند كه تا مدتها اثر آن باقي است چنان كه قوه درك و تشخيص را از او زايل ميكند.