انشعاب در همه مذاهب خاصه در چهار دين آسماني كليمي ، مسيحي ، مجوس ، اسلام ، و حتي در شعب آنها نيز وجود دارد. در مذهب شيعه در زمان حضرت علي(ع) امام حسن(ع) وامام حسين (ع) هيچ گونه انشعابي به وجود نيامد ولي پس از شهادت امام سوم (ع) اكثريت شيعه امامت امام چهارم علي بن الحسين (ع) را پذيرفتند . واقليتي معروف به (كيسانيه) به امامت محمد حنفيه پسر سوم امام علي (ع) دل بستند وبعد از شهادت امام سجاد (ع) اكثريت شيعه به امامت امام محمد باقر (ع) گرويدند واقليتي به زيد شهيد ، پسر امام چهارم روي آوردند و به (زيديه) موسوم شدند، بعد از شهادت امام پنجم(ع) امامت به فرزند بزرگوار آن حضرت يعني امام صادق (ع) منتقل شد بعد از شهادت امام صادق (ع) اكثريت شيعه به امامت امام موسي كاظم (ع) ايمان آوردند ، اما جمعي پسر بزرگ امام به نام اسماعيل كه بزرگترين فرزند ا مام بود را امام دانستند ( با اينكه در حال حيات آن حضرت از دنيا رفت وامام براي مرگ اسماعيل چند نفر را به عنوان شاهد حاضر نمود حتي حاكم مدينه (منصور خليفه عباسي) همگي بر مرگ اسماعيل شهادت دادند و در كفن ودفن او حاضر شدند ) با وجود آن ، بعد از شهادت امام صادق (ع) جمعي به امامت اسماعيل معتقد شدند و با مرگ او به پسرش محمد گرويدند . فرقه اسماعيليه به طور كلي فلسفه اي شبيه به فلسفه ستاره پرستان كه باعرفان هندي آميخته است دارند . ودر معارف واحكام اسلام براي هر ظاهري ، باطني وبراي هر تنزيلي ، تأويلي قائل هستند . آنها معتقدند كه زمين هرگز خالي از حجت نميشود ، وحجت خدا دو گونه است (ناطق و صامت) ناطق را پيغمبر (صليالله عليه وآله) وصامت را ولي وامام مي دانند كه وصي پيغمبر مي باشد. وبر اين باورند كه اساس حجت پيوسته بر روي عدد هفت است هر نبي كه مبعوث ميشود ، داراي شريعت و ولايت است و بعد از مرگش هفت وصي دارد كه همگي داراي يك مقام هستند ، مگر وصي هفتمين كه داراي سه مقام است (نبوت ، وصايت و ولايت) حضرت محمد (صليالله عليه وآله) هفتمين وصي حضرت عيسي ومحمد بن اسماعيل وصي هفتم پيغمبر(صليالله عليه وآله )است به اين ترتيب: 1. حضرت علي (ع) 2. امام حسين (ع) 3. امام سجاد (ع) 4. امام باقر (ع) 5. امام صادق (ع) 6. اسماعيل 7. محمد (آنها امام حسن (ع) را وصي پيغمبر (صليالله عليه وآله ) نمي دانند ) بعد از محمد بن اسماعيل هفت نفر از اعقاب محمد بن اسماعيل كه نام ايشان معلوم نيست و بعد از آن هفت نفر اوّلي ، ملوك فاطميين مصر كه اولشان عبدالله مهدي بنيان گذار سلطنت فاطميين در مصر است ( كتاب شيعه در اسلام استاد علامه طباطبائي ص 81 الي ص 88 ). گروه اسماعيليه ميگويند : زكات عبارت از زيادي خرج خود وعيال است كه بايد به مولانا دهي و نماز اين است كه مردم را به طاعت پيشواي ايشان دعوت كني وروزه عبارت از اين است كه در برابر افعال واعمال مولانا ساكت وخاموش بوده وعيب نتراشي به اندازه اي كه اگر مولانا گويد خود را هلاك كن فوري بايد اقدام كني . وحج عبارت از رفتن به محضر امام است و گويند محرمات عبارت از قومي هستند كه بايد ايشان را دشمن داشت . ومي گويند: در قرآن هر جا نام فرعون وهامان آمده مقصود از فرعون عمر وهامان ابو بكر است . فرقه اسماعيليه ميگويند: هر چيزي از قرآن وحديث را ظاهري و باطني است . كه ظاهر به منزله پوست وباطن به مثابه مغزاست. وميگويند : اگر كسي به علم باطني برسد تكليف از او ساقط مي شود ( كتاب علل ظهور فرق و مذاهب اسلامي دكتر سيد رضا خسرو شاهي ص 112 . (كتاب بيست گفتار دكتر مهدي محقق). بدون شك معتقدات اين گروه بر خلاف قرآن وسنت است چرا كه قرآن براي پيامبران دوازده وصي (اثني عشر نقيبا) مي شمارد وسنت دوازده امام را بگونه متواتر ذكر كرده است .