مرکز پاسخگويي: فرهنگ ومعارف قرآن
موضوع اصلي: قرآن
موضوع فرعي: تفسير آيه
لطفاً تفسير آية 21 سوره دهر را توضيح دهيد و بفرماييد منظور از طهور بودن شراب چيست؟


پاسخ:
اين آيات، نعمت هايي را كه خداي متعال به نيكان ميبخشد، بيان ميفرمايد. در آيات گذشته هم، سخن از نوشيدني و شراب بود، امّا اين بخش از آيه، به نعمت فوق العاده مهّمي اشاره دارد: ...وسَقـغهُم رَبُّهُم شَرابـًا طَهورا;(انسان،21) پروردگارشان شراب طهور به آنها مي نوشاند. اين نعمت دو ويژگي دارد: الف ـ ساقي، خداست، در بخشهاي پيشين، خادمان بهشتي ساقي بودند، امّا اينجا; ساقي خداست. ب ـ شراب، طهور است; يعني هم خودش پاك است و هم پاك كننده است ; بدين ترتيب، اين شراب، جسم و روح انسان را از هرگونه آلودگي و ناپاكي پاك ميكند و چنان نورانيّتي به انسان ميبخشد كه وصف شدني نيست.
امام صادق در اين باره مي فرمايد:يطهرهم عن كل شي سوي الله ; تعصب و جان آنها را از همه چيز جز خدا پاك ميكند. (مجمع البيان، ج 1، ص 411; تفسيرنمونه، آية...مكارم شيرازي و ديگران، ج 25، ص 372، دارالكتب الاسلاميه . )
خاصيت اين شراب اين است كه همة ناپاكي ها را زايل ميكند و از جمله ناپاكي ها، غفلت از خداي متعال است كه اين را هم پاك ميكند; از اين رو بهشتيان از خداي متعال غافل و محجوب نيستند; بله اين خاصيّت شرابي است كه در سقايت آن واسطه اي نيست و ساقي خود خداست! (تفسيرالميزان، علامة طباطبائي(ره)، ج 20، ص 130، جامعه مدرسين. ) اگر شراب آلودة دنيا، عقل را زايل ميكند و انسان را از خدا دور ميسازد، امّا شراب طهوري كه با دست ساقي است داده ميشود، او را از ما سوي الله بيگانه كرده، غرق در جمال و جلال او ميكند. (تفسير نمونه، همان. )
اين شراب، نوشندة آن را از لذّتهاي حسّي و توجه به غير خدا منصرف ميكند; در نتيجه براي مطالعة جمال حق، خالص ميشوند و از آن لذّت برده، باقي به بقاي حق گردند، و اين نهايت درجة صديقان است ; از اين رو، پاداش ابرار به آن ختم شده است.( ر.ك: كنزالدقايق، محمدقمي مشهدي، ج 14، ص 61، انتشارات وزارت ارشاد. )