مرکز پاسخگويي: فرهنگ ومعارف قرآن
موضوع اصلي: اهل بيت
موضوع فرعي: زهرا در قرآن
زهرا، در قرآن به چه معناست؟ آيا حضرت فاطمه از معناي اسم خودشان خبر داشتند; يعني علم غيب داشتند، يا به او چيزي وحي ميشد؟
پاسخ:
يكي از القاب حضرت فاطمه زهرا است.( ر.ك: زندگاني فاطمه زهرا، سيدجعفر شهيدي، ص 33، دفتر نشر فرهنگ اسلامي. ) در روايات، علتهاي گوناگوني براي نام نهادن حضرت فاطمه به زهرا ذكر شده است. امام صادق ميفرمايد: حضرت فاطمه را زهرا ناميدند، چون هنگامي كه در محراب عبادت مي ايستاد، نورش براي اهل آسمان پرتو افشاني ميكرد; همان گونه كه نور ستارگان براي اهل زمين پرتو افشاني ميكنند.( ر.ك: علل الشرايع، شيخ صدوق، ج 1، ص 180، مطبعة الحيدريه، نجف. )
در روايت ديگر ميخوانيم: حضرت فاطمه زهرا ناميده شده، چون خداوند او را از نور عظمتش آفريد.( ر.ك: همو، معاني الاخبار، ص 64، دفتر انتشارات اسلامي. ) كلمه زهرا در قرآن نيامده است، ولي كلمه زهرة كه هم خانواده زهرا است، در قرآن ذكر شده است. ولا تَمُدَّنَّ عَينَيكَ اِليَ ما مَتَّعنا بِهِ اَزوَجـًا مِنهُم زَهرَةَ الحَيوَةِ الدُّنيا لِنَفتِنَهُم فيهِ; (طه،131) و هرگز چشمان خود را به نعمت هاي مادّي، كه به گروه هايي از آنان دادهايم، ميفكن. اينها شكوفه هاي زندگي دنياست; تا آنان را در آن بيازماييم... كلمه زهرة در اين آيه به معناي غنچه و شكوفه است كه با صفا نمايد و از اين جهت در زبان عربي به هر چيز نوراني زهرا ميگويند.( قاموس قرآن، سيدعلي اكبر قرشي، ج 3، ص 183، دارالكتب الاسلامية. ) حضرت فاطمه همانند ديگر معصومين علم غيب داشتند، ولي وحي ويژه پيامبران است. در روايت ميخوانيم، امام صادق ميفرمايد: حضرت فاطمه هفتاد و پنج روز پس از رحلت رسول اللّه زنده ماند... در اين مدت، جبرئيل بر او نازل ميشد، و از پدرش، جايگاه پدرش و آن چه بعد از او در ذريه اش رخ خواهد داد، خبر ميداد و حضرت علي مينوشت.( ر.ك: كافي، ثقة الاسلام كليني، ج 1، ص 458، دارالكتب الاسلامية. ) حضرت زهرا و ائمه با فرشتگان در ارتباط بودند و با آنان سخن ميگفتند، از اين رو، آنان را محدّث مينامند; ولي وحي رسالتي نداشتند.