در اين كه يوم الوقت المعلوم چه روزي است، بين مفسران اختلاف نظر وجود دارد، برخي آن را روز نفخ صور اول ميدانند كه تمام موجودات ميميرند، و آن زمان، آخرين روز تكليف است كه مخالفت و معصيت، قابل تصور است.( تفسير نمونه، آية الله مكارم و ديگران، ج 11، ص 71 و 72، دارالكتب الاسلاميه. ) گروهي ديگر با استنادبه رواياتي از امامان: آن روز را زمان رجعت پيامبر اكرم(بازگشت پيامبر9 به دنيا) ميدانند، كه ابليس به دست ايشان روي سنگي در بيت المقدس كشته ميشود. در روايت ديگري از امام صادق نقل شده است كه مراد روزي است كه قائم(عج) ظهور كند، و درآن روز، موي پيشاني ابليس را گرفته، گردنش را ميزند، روز وقت معلوم، آن روز است.
علامه طباطبايي;، بعد از بيان اين سه حديث ميفرمايد: ... ممكن است، هر سه روايت را طوري معني كنيم، كه منافاتي بين آنها نباشد، به اين بيان كه: در روايات وارده از طرق امامان اهل بيت: غالب آيات مربوط به قيامت، گاهي به روز ظهور حضرت مهدي(عج) گاهي به روز رجعت و گاهي به روز قيامت تفسير شده. اين سه روز در اين كه روز ظهور حقايقند، مشترك هستند، هرچند كه بُروز حقايق در آنها مختلف و داراي شدت و ضعف ميباشد; بنابراين، حكم قيامت هم بر آن دو روز ديگر جاري است.( تفسير الميزان، علامه طباطبايي، ترجمه سيد محمد باقر موسوي همداني، ج 12، ص 252 ـ 253; بنياد فكري علمي علامه طباطبايي (ره). )
بر اساس اين نظر، ابليس تا نفخ صور اول زنده است و بعد از ظهور امام زمان(عج) هم زنده خواهد بود، و به شيطنت خود ادامه ميدهد، مگر اين كه انسانها، به بلوغ عقلي و ايماني رسيده و وساوس او كمتر از هميشه اثر كند و بنابر اين نظر كه پايان مهلت ابليس، زمان ظهور امام زمان يا رجعت پيامبر اكرم باشد، و به دست ايشان كشته شود، باز هم براي انسانها، زمينة انجام گناه وجود دارد، زيرا با مرگ ابليس، نفس امّاره و جلوه هاي دنيا، و شهوات نفس و ديگر شياطين غير از ابليس وجود دارند، و انسان كه موجودي آزاد و مختار است، حتي در زمان حكومت امام زمان(عج) هم كه زمينة تشخيص خوب و بد و گمراهي و هدايت به خوبي روشن ميشود، باز هم ميتواند با سوء انتخاب خود، به گناه روي آورد، و اينگونه نيست كه انسانها در آن زمان، به طور جبري ايمان آورند و گناه نكنند، و به موجودي بياراده و اختيار تبديل گردند.
و اما در جواب قسمت آخر پرسش شما ميگوييم بر اساس آيات قرآن، يهود و نصارا تا روز قيامت وجود دارند: وَ مِنَ الّذينَ قالوا اِنّا نصاريَ اَخَذنا ميثاقهم... فَأَغرَيْنَا بَيْنَهُمْ العداوَةَ وَالْبَغْضَأَ اِليَ يوم القيامة...;(مائده،14) و از كساني كه گفتند: ما نصارا هستيم، از ايشان پيمان گرفتيم، و بخشي از آنچه را به آن اندرز داده شده بودند فراموش كردند، و ما هم تا روز قيامت ميانشان دشمني و كينه افكنديم...; وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ...وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَ َوَةَ وَالْبَغْضَآءَ إِلَيَ يَوْمِ الْقِيَـَمَة...;(مائده،64) و يهود گفتند: دست خدا بسته است.... و ما تا روز قيامت ميانشان دشمني و كينه افكنديم. از اين دو آيه، به خوبي فهميده ميشود كه يهوديان و مسيحيان تا روز قيامت وجود دارند، حتي در زمان ظهور دولت حضرت مهدي(عج) و جهانگير شدن آن، باز هم يهود و نصارا وجود خواهند داشت، اما زير نفوذ و فرمان دولت اسلام، با شرايطي به زندگي خود ادامه ميدهند.