مرکز پاسخگويي: تبيان
موضوع اصلي: اعتقادات
موضوع فرعي: عذاب الهي
چند روايت كه نشان دهنده وجود عذاب، حتي براي مسلمين گنهكار، هستند، كدامند؟
پاسخ:
شيخ كليني از حضرت صادق(ع) روايت كرده كه «علي(ع) را درد چشمي عارض شد؛ حضرت رسول(ص) به عيادت آن حضرت تشريف بردند در حالي كه فرياد علي از درد بلند بود؛ فرمود كه: آيا صيحه از جزع و بيتابي است يا از شدت درد است؟ اميرالمؤمنين(ع) عرض كرد: يا رسولالله من هنوز دردي نكشيدهام كه سختتر از اين درد باشد. رسول اكرم در اين وقت جريان سخت و هولناك قبض روح كافر را نقل كرد. علي(ع) چون اين را شنيد برخاست و نشست و گفت: يا رسولالله اعاده فرما بر من اين حديث را كه درد مرا فراموشي داد. آنگاه عرض كرد: يا رسولالله آيا از امت شما كسي به اين نحو قبض روح ميشود؟ فرمود: بلي، حاكمي كه جور كند و كسي كه مال يتيم را به ظلم و ستم بخورد و كسي كه شهادت دروغ بدهد.» (منازل الاخره/5 و6)
2. شيخ صدوق در كتاب «من لا يحضره الفقيه» روايت كرده كه «چون «ذر»، فرزند ابوذر غفاري از دنيا رفت، ابوذر در كنار قبر وي ايستاد و دست بر قبر كشيد و گفت:
خدايت رحمت كند؛ به خدا سوگند كه تو نسبت به من نيك رفتار بودي و اكنون كه از دستم رفتهاي از تو خشنودم؛ به خدا قسم كه از رفتن تو باكم نيست، از من چيزي كاسته نشد و من جز به خدا به احدي نيازمند نيستم؛ و اگر نبود هراس هنگام اطلاع، آرزو ميكردم كه من بجاي تو رفته بودم، ولي دوست دارم چندي جبران مافات كنم و براي آن جهان آماده شوم و همانا اندوه به خاطر تو مرا از اندوه بر تو بازداشته است (يعني همه در اين فكرم كه كاري كه براي تو سودمند است انجام دهم و ديگر مجالي ندارم كه غصة جدايي تو را بخورم)؛ به خدا قسم كه گريه نكردهام كه چرا از من جدا شدهاي؟ ولي گريه كردهام كه حال تو چگونه بوده است و بر تو چه گذشته است؟ اي كاش ميدانستم كه چه گفتي و چه گفته شد به تو؟ بار خدايا من حقوقي را كه تو براي من بر فرزندم واجب فرموده بودي بخشيدم، پس تو نيز حقوق خود را بر او ببخش كه تو به جود و كرم سزاوارتري.» (منازل الآخرة/24 و 25)
3. امام صادق(ع) از پدران بزرگوارشان روايت كردهاند كه حضرت رسول اكرم(ص) فرمودند: فشار قبر براي مؤمن كفارة تقصيرهايي است كه از وي سر ميزند. (بحارالانوار3/153)
4. علي بن ابراهيم در ذيل آية كريمة: «وَ مِنْ وَارئِهِمْ بَرْزَخٌ اِلي يَوْمِ يُبْعَثونَ» مؤمنون/100 از حضرت صادق(ع) روايت كرده است كه فرمود:
«وَ اللهِ ما اَخافُ عَلَيْكُمْ اِلَّا الْبَرْزَخَ فَاَمّا اِذا صارَ الْاَمْرُ اِلَيْنا فَنَحْنُ اَْوْلي بِكُمْ» (بحارالانوار3/151)
[به خدا قسم من نگران شما نيستم جز براي عالم برزخ، اما وقتي كه كار به ما واگذار شود ما سزاوارتر هستيم نسبت به شما.[
يعني شفاعت، مربوط به ما بعد برزخ است؛ در برزخ شفاعت نيست.
بطور كلي در باب عقاب گناهاني از قبيل دروغ، غيبت، تهمت، خيانت، ستم، خوردن مال مردم، شرابخواري، قمار سخن چيني، دشنام، ترك نماز، ترك روزه، ترك حج، ترك جهاد و غيره، در خود قرآن و در روايات متواتر آنقدر رسيده كه از حدّ احصاء بيرون است؛ هيچيك از آنها مخصوص كافران يا مسلمانان غير شيعه نيست. در روايات معراجيّه به موارد بسياري بر ميخوريم كه رسول اكرم ميفرمايد: گروههاي گوناگوني از امت خودم را، اعم از زن و مرد، در حالتهاي مختلف از عذاب ديدم كه به موجب گناهان مختلف معذّب بودند.
***
پاورقي:
مجموعه آثار شهيد مطهري ج1 – عدل الهي
شهيد مطهري