مرکز پاسخگويي: فرهنگ ومعارف قرآن
موضوع اصلي: احكام
موضوع فرعي: وظايف پسر بزرگتر
چرا نماز قضاي پدر و مادر بر پسر بزرگتر واجب است؟


پاسخ:
پرسشگر محترم! در قرآن كريم و روايات اسلامي بر اهميت نماز و جايگاه آن در ميان واجبات ديني تأكيد و سفارش فراوان شده و قرآن كريم به صراحت آن را يك حكم واجب دانسته است; ...إِنَّ الصَّلَوَةَ كَانَتْ عَلَي الْمُؤْمِنِينَ كِتَـَبًا مَّوْقُوتًا;(نسأ،103)... همانا نماز وظيفة ثابت و معيّني براي مؤمنان است.
روايات اسلامي نيز بر اهميت و وجوب نماز تأكيد دارند; پيامبر گرامي ميفرمايد: نماز ستون دين است.(الكافي، محمد بن يعقوب كليني;، ج 2، ص 18، دارالكتب الاسلامية، تهران.)
حضرت امام صادق نيز دربارة اهميت و وجوب نماز ميفرمايد: نخستين چيزي كه بنده به خاطر آن مورد محاسبه و سؤال قرار گيرد، نماز است، اگر نماز بنده مورد قبول واقع شود، ساير اعمالش نيز قبول ميشود....(الكافي، همان، ج 3، ص 268.)
بعد از فوت پدر، نماز و روزه هايي كه از او قضا شده بر عهده پسر بزرگتر است و اين يك حكم خدايي، شرعي و بر اساس روايات و سخنان امامان معصوم: است; از جمله امام صادق ميفرمايد: اگر مردي از دنيا برود و روزه ماه رمضان به گردن او باشد، وليّ او بايد قضأ آن را به جا آورد... و اگر ميّت دو وليّ داشته باشد به عهدة پسر بزرگتر است(ر. ك: من لا يحضر الفقيه، شيخ صدوق;، ج 2، ص 153، انتشارات جامعه مدرسين حوزه علميه قم.)
فقهأ و مجتهدان نيز از احاديث و روايات اسلامي چنين حكمي را استنباط و استخراج كردهاند.
افزون بر اين، تمام احكام خداوند متعال از جمله موضوع مورد بحث بر اساس حكمت و مصلحت صادر ميشود كمترين حكمتي كه از روايات ميتوان استفاده كرد اين است كه اين عمل براي پسر بزرگتر، جزء اعمال نيكو و صالح شمرده شده است و ثواب فراوان دارد; امام صادق ميفرمايد: حج، روزه و... از جانب ميت قضأ ميشود و انجام دادن اين كار نيكو و حسن است.(ر. ك وسائل الشيعه، شيخ حر عاملي، ج 8، ص 279، مؤسسه آل البيت، قم.) البته در برخي روايات آمده كه: وقتي مردي ميميرد بعضي از وسائل خصوصي ميت مانند: شمشير، انگشتر، كتابها، رحل، لباس و... به فرزند بزرگتر از ميان پسران ميرسد.(ر. ك: وسائل الشيعه، همان; استفتأات امام خميني;، ج 1، ص 187 ـ 192، دفتر انتشارات اسلامي.)