مرکز پاسخگويي: تبيان
موضوع اصلي: كلام
موضوع فرعي: نامهاي قيامت در قرآن
امام صادق در مورد سخن لقمان به فرزندش درباره خوف و رجا چه فرمود؟
پاسخ:
لقمان به فرزندش گفت «اي فرزندم بترس از خدا، ترسي كه اگر وارد شوي روز قيامت در حالي كه نيكوئي ثقلين (انس و جن) را داري، باز ميترسي از اينكه عذاب كند ترا خدا و اميدوار باش اميدي كه اگر روز قيامت با گناه ثقلين محشور شدي، باز اميد داري خداوند ترا بيامرزد.
پسرش به او گفت اي پدر چگونه طاقت اين دو (خوف و رجاء) را دارم، در حالي كه فقط يك قلب دارم، لقمان گفت پسرم اگر قلب مومن از بدنش خارج شده و شكافته و دونيم شود در آن دو نور يافت ميشود، يكي نور خوف وديگري نور رجاء كه اگر هر دو وزن شوند، هيچ كدام بر ديگري حتي به اندازه سنگيني ذرهاي ترجيح ندارد، پس كسي كه ايمان به خدا آورده، تصديق ميكند آنچه خداوند فرموده و كسي كه تصديق سخنان او كند هرچه خداوند فرموده به كار ميبندد.» (بحار جلد 13/412)
در روايتي از امام صادق (ع) آمده كه از حضرت سؤال شد در وصيت لقمان چه بوده، فرمودند «كانَّ فيها الّا عاجيب و كان اعجب ماكان فيها ان قال لابنه خَف الله عز و جل خيفةً لو جئته ببرالثقلين لعذّبَك و ارجُ الله رجاء لو جئته بذنوب الثفلين لِرَحمَك ثم قال ابو عبدالله (ع) كانَ ابي يقول اِنه لَيسَ مِنْ عَبدٍ مُؤمن الّا و في قَلْبه نوُران نوُر خَيفَة ونوُر رَجاء، لَو وُزِن هذا لم يَزَدْ علي هذا و لو وُزن هذا لم يَزَد علي هذا» (اصول كافي 2/67)
[در وصيت لقمان مطالب عجيبي بود كه عجيب ترين آنچه در آن وصيت بود اين عبارت بود كه به پسرش گفت به ترس ازخدا، ترسي كه اگر وارد بر خدا شوي با نيكيهاي ثقلين همانا عذاب كند ترا، و اميد به رحمت او داشته باشي اميدي كه اگر بر او وارد شدي، با گناهان ثقلين هر آينه رحمت كند ترا، سپس حضرت صادق (ع) فرمود، مرتّب و مكرّر پدرم ميفرمود نيست مؤمني مگر اينكه در قلبش دو نور است، نور خوف و نور رجاء كه اگر وزن شود اولي، زيادتر بر دومي نيست و اگر وزن شود دومي زياده بر اولي نيست.]
***
پاورقي:
اخلاق اسلامي ج 1
اكبر خادم الذاكرين