مرکز پاسخگويي: فرهنگ ومعارف قرآن
موضوع اصلي: احكام
موضوع فرعي: خوردن روزه
خوردن روزه به طور عمدي چه عواقب و گناهي را در پيش دارد؟


پاسخ:
از آنجا كه روزه در ماه رمضان يكي از واجبات به شمار ميآيد چنان كه قرآن كريم ميفرمايد: يَـََّأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَي الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون(بقره،183) اي افرادي كه ايمان آورده ايد! روزه بر شما نوشته شده، همان گونه كه بر كساني كه قبل از شما بودند نوشته شد; تا پرهيزكار شويد.
بنابراين، اگر كسي بدون عذر واجب الهي را ترك كند مرتكب گناه شده و در نتيجه عذاب خداوند را در پي خواهد داشت.
حضرت امام صادق دربارة مردي كه يك روز از روزه ماه مبارك رمضان را به طور عمدي و بدون عذر افطار كرده بود فرمود: يا بايد بنده اي را آزاد كند، يا دو ماه متوالي را روزه بگيرد و يا شصت مسكين را اطعام دهد و اگر قادر به انجام اينها نبود، به هر مقدار كه ميتواند صدقه بدهد.(وسائل الشيعه، شيخ حر عاملي، ج 10، ص 44، مؤسسه آلالبيت، قم.) پيامبر گرامي ميفرمايد: الصوم جنة من النار; روزه سپري در برابر آتش دوزخ است.(الكافي، محمدبن يعقوب كليني، ج 4، ص 62، دارالكتب الاسلاميه، تهران.)
روزه شياطين را از انسان دور ميكند; حضرت علي از پيامبر اكرم پرسيدند: چه كنيم كه شيطان از ما دور شود؟ فرمود: الصوم يسود وجهه...; روزه، روي شيطان را سياه ميكند...(الكافي، محمدبن يعقوب كليني، ج 4، ص 62، دارالكتب الاسلاميه، تهران.).
همچنين روزه باعث اخلاص ميشود; حضرت علي ميفرمايد: والصيام ابتلاء لاخلاص الخلق; و روزه روح اخلاص را در مردم پرورش ميدهد.(بحارالانوار، علامه مجلسي(ره)، ج 6، ص 110، مؤسسه الوفأ، بيروت.)
بنابراين، اگر كسي به طور عمدي روزه ماه مبارك رمضان را ترك كند، دچار آتش سوزان شده و گرفتار شياطين ميشود.
حضرت امام صادق ميفرمايد: هركس يك روز از ماه رمضان ]بدون عذر[ روزه خود را بخورد، ايمان از او كنار ميرود. حضرت موسي بن جعفر(ع) ميفرمايد: در ماه رمضان شخصي را به حضور حضرت اميرمؤمنان آوردند كه بدون عذر روزه خود را افطار كرده بود، حضرت سي و نه تازيانه به خاطر هتك حرمت ماه رمضان به وي زد.(ر. ك: الكافي، همان، ج 2، ص 278.)
البته بر اساس نظر مراجع و مجتهدان در علم فقه اگر كسي عمداً و بدون هيچ عذري، روزة واجب ماه رمضان خود را افطار كند بايد كفاره بدهد، به اين صورت يا براي هر روز بندهاي را آزاد كند و يا به جاي هر روز دو ماه روزة قضا بجا بياورد و يا آن كه در برابر هر روز، روزة قضا شده، 60 فقير را سير كند، يا به هر كدام يك مُد كه تقريباً ده سير است طعام يعني گندم يا جو و مانند اينها بدهد و چنان چه اينها برايش ممكن نباشد، هرچند مد كه ميتواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند طعام بدهد بايد استغفار كند، اگرچه مثلاً يك مرتبه بگويد استغفر اللّه و احتياط واجب در فرض اخير آن است كه هر وقت بتواند كفاره را بدهد.(ر. ك: توضيح المسائل مراجع، سيد محمدحسن بني هاشمي خميني (ره)، ج 1، ص 964، مسأله 1660، فتاواي امام خميني(ره)، انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم.)