امام زمان(ع) در زمان غيبت كبري نماينده خاصي ندارد. در اين دوره، علماي واجد شرايط، از سوي امام زمان(عج) نيابت عامه دارند. نيات عامه بدين معنا است كه امام شرايط و ظوابطي كلي را بيان كرده است تا در طول غيبت هر فردي كه آن ضابطه با او تطبيق كند مردم به او مراجعه نمايند و به نيابت امام، در امر دين و دنيا، مرجع شيعيان مي باشد. شرايط و ضوابطي بيان شده بر فقيهان واجد شرايط تطبيق نموده و آنان در زمان غيبت موظف هستند كه به پرسش هاي مردم پاسخ داده و به مشكلات آنان رسيدگي نمايند. در برخي از روايات نيز بدين مطلب تصريح شده است.
عمربن حنظله مي گويد: از امام صادق(ع) پرسيدم: اگر بين دو نفر از شيعيان بر سر قرض يا ارث اختلافي پيش آيد و به حكومت و قضات مراجعه كنند آيا اين كار جايز است؟ امام فرمود: هر كس در مورد حق و باطل به آنان مراجعه كند، در حقيقت به طاغوت مراجعه كرده است و هر چه را به حكم آنان بگيرد به طور حرام گرفته است، هر چند حق ثابت او باشد، زيرا آن را به حكم طاغوت گرفته است كه خداوند امر كرده است به او كفر ورزند و انكار كنند.
پرسيدم پس چه بايد بكنم؟ فرمود: بايد نگاه كنند ببينند چه كسي از شما حديث ما را روايت نموده و در حلال و حرام ما نظر افكنده و صاحب نظر شده و احكام و قوانين ما را شناخته است؛ او را به عنوان حاكم و صاحب رأي بپذيرند، زيرا من او را حاكم بر شما قرار داده ام. اگر او بر اساس حكم ما حكم كند و كسي از او نپذيرد، حكم خدا را سبك شمرده و ما را رد كرده است و كسي ما را ردّ كند، خدا را ردّ كرده است و اين ، به منزلة شرك ورزيدن به خداي متعال است.(1)
اين فرمان امام فرمان كلي و عمومي است كه مفاد آن شامل همة فقهاي واجد شرايط مي شود، يعني در زمان غيبت كبري نمايندة امام فقيه و يا فقيهان واجد شرايط بوده و مردم نيز موظف هستند كه به آنان رجوع نموده و از مراجعه به قضات و حكومت هاي طاغوت پرهيز كنند.

1. اصول كافي، ج 1، ص 67، وسايل الشيعه، ج 11، ص 99.