اعتماد به نفس در اثر عوامل گوناگوني به دست ميآيد:
1 - انسان خود باور باشد، يعني اين كه براي شخصيت وجودي اش ارزش قائل شود.
اصولا پايهاي تعالي و تكامل و رسيدن به اهداف به ظاهر دور، ولي دست نايافتني فقط به كمك ارزش دادن و ارزش خواهي انسان براي خويشتن به دست ميآيد، اسلام در تمام برنامههاي عبادي، اجتماعي و اخلاقي خود، عزت نفس را لحاظ كرده است. امام صادق(ص) فرمود: خداوند تمام كارهاي مسلمانان را به خود واگذار كرده، ولي به او اختيار نداده كه خود را خوار كند.(1)
2 - مرحله بعدي براي كسب اعتماد به نفس، آگاهي از استعدادها و تواناييها و قابليتها است. شهيد مطهري مينويسد: يكي از قديميترين دستورهاي حكيمانه جهان كه هم به وسيله انبياي عظام به بشر ابلاغ شده است اين جمله معروف است كهاي انسان! خودت را بشناس. (2)
امام علي(ع) فرمود: دارو و درمان در تو است اما تو آگاه نيستي و درد از تو است و تو نظر ندارد.(3)
3 - خود پنداري مثبت: هر شخصي از خود در طول زندگي نوعي ارزيابي دارد كه گاهي به شكل مثبت وگاهي منفي بروز مييابد. اگر شخصي از خود ارزيابي مثبت و متعادلي داشته باشد، از سلامتي رواني برخوردار است و اگر ارزيابي بر عكس باشد، شخصي ناسالم و رواني خواهد بود.
همين كه فكر كنيم كاري از دست ما بر نميآيد، انگيزه و بهانه لازم را براي شكست فراهم كردهايم، چون به همان چيزير كه فكر كرديم، ميرسيم.

1 - فروع كافي، ج 5، ص 63.
2 - مطهري، فلسفه اخلاق، ص 194.
3 - مطهري، انسان كامل، ص 203.