مرکز پاسخگويي: دفتر تبليغات اسلامي
موضوع اصلي: اخلاق و عرفان
موضوع فرعي: رفتار با والدين
وظيفه ما در قبال والدين و بالعكس چيست؟


پاسخ:
وظايف فرزندان در قبال والدين عبارتند از: 1 - احسان: قرآن مجيد ميفرمايد: پروردگارت فرمان داده كه تنها او را بپرستيد و نسبت به پدر و مادر نيكي كنيد.
اسراء 17 آيه 24.
امام صادق عليه السلام در مورد معناي احسان ميفرمايد: احسان آن است كه با آنان معاشرت نيكو داشته باشي و آنها را مجبور نكني كه چيزي را كه احتياج دارند، از تو بخواهند، اگر چه بي نياز باشند. يعني قبل از اين كهاصول كافي، ج 3، ص 230.
بخواهند، در اختيار آنها قرار دهي.
2 - بردباري در برابر بي صبري والدين: قرآن مجيد ميفرمايد: هرگاه هر دو يا يكي از آن دو سالخورده شوند با گفتن اف آنان را ميازار.
اسراء (17) آيه 23.
3 - تواضع و فروتني: قرآن مجيد ميفرمايد: در برابر پدر و مادر بالهاي تواضع خود را فرود آر.
همان، آيه 24.
4 - تأمين معاش والدين: در مواردي كه پدر از عهده مخارج زندگي بر نميآيد، به فرزندان است كه به ياري پدرشان بشتابند. فقها نفقه پدر را در اين صورت بر فرزندان واجب ميدانند.
تحريرالوسيله، ج 2، ص 321.
5 - رعايت ادب و نزاكت: در برخورد با والدين بايد نهايت ادب و متنانت را رعايت نمود. براي تحقق اين امر توصيه هايي از طريق پيشوايان دين به ما رسيده است، از جمله: والديئن را به نام نخوانند؛ جلو آنها راه نروند؛ پيش از پدر و مادر ننشينند؛ در سخن گفتن صداي خود را بلندتر از آنها قرار ندهند و در مجلس روي خود را از ايشان برنگردانند.
6 - ياد والدين پس مرگ: فرزندان وظيفه دارند پس از مرگ پدر و مادر آنها را فراموش نكنند. مهمترين وظيفه در آن شرايط عبارتند از: انجام واجبات فوت شده، عمل به وصيت شرعي والدين، دعا و طلب مغفرت، اهداي خيرات و صدقات.
7 - اطاعت از والدين: امام صادق عليه السلام ميفرمايد: فرزند در قبال والدين سه مسؤوليت دارد: سپاس از والدين در هر حال و فرمانبرداري از پدر و مادر در غير معصيت خدا و خير خواهي آنها در نهان و آشكار.
تحف العقول، ص 322.
اما وظيفه والدين در قبال فرزند عبارتند از:
1 - انتخاب نام مناسب
2 - محبت به فرزند
3 - ادب آموزي
4 - آموزش خواندن و نوشتن
5 - انتخاب همسر مناسب
6 - انتخاب شغل مناسب
در روايتي رسول اكرم (ص) ميفرمايد: سه حق از حقوقي كه فرزند بر پدر دارد، اين است كه نام خوبي براي او انتخاب كند؛ نوشتن يادش دهد و پس از بلوغ زمينه ازدواج او را فراهم كند. روايات در اين بارهوسائل الشيعه، ج 15، ص 200.
فراوان است. كتاب حقوق فرزندان در مكتب اهل بيت جهت مطالعه معرفي ميشود.