اين روايت توسط امام صادق(ع) از پيامبر گرامي(ص) نقل شده است: الفقهاء أمناء الرّسل مالم يدخلوا في الدّنيا. قيل يا رسول الله(ص): و ماد خولهم في الدّنيا؟ قال(ص)[:] اتّباع السّلطان فأذا فعلوا ذلك فاحذروهم علي دينكم؛ دانشمندان فقيه و مجتهد تا هنگامي كه وارد دنيا نشده اند، امين پيغمبران خدا هستند. عرض شد: معناي ورودشان در دنيا چيست؟ فرمود: پيروي از سلطان، پس چون چنين كنند، نسبت به دين تان از ايشان بر حذر باشيد.
توضيح حديث:
سند حديث مشكل نداشته و يكي از احاديث موثق مي باشد و مورخاني از آن به عنوان حديث موثق ياد نموده اند.
مرحوم كليني آن را در كتاب كافي آورده است. فقيهان نيز بر اين حديث اعتماد نموده اند.
دوم: يكي از پيام هاي اين حديث بيان جايگاه عالِمان ديني در آموزه هاي ديني است، زيرا اين حديث از فقيهان به عنوان امانت داران انبيا ياد نموده است كه نشان از جايگاه بلند فقيهان در فرهنگ اسلام دارد. اين روايت مكمّل آن دسته از رواياتي است كه براي عالمان ديني و فقيهان، شأن و منزلت رفيع قائل شده اند. تا آن جا كه نگاه نمودن به صورت عالِمان ديني عبادت خوانده شده است.
سوم: يكي از وظايف مهم فقيهان، امانت داري انبيا بيان شده است.
بي ترديد، امانت انبيا رسالت و وظايف آنان مي باشد. انبيا وظيفه داشتند كه مرجعيت ديني و سياسي مردم را بر عهده گرفته و آنها را به عبوديت و بندگي خدا و معنويت گرايي فرا خوانده، به هدايت و ارشاد آنان بپردازد. از سوي ديگر انبيا وظيفه داشتند با تشكيل حكومت، احكام الهي را اجرا نمايند. فقيهان نيز به عنوان وارثان انبيا امانت داران پيامبران هستند، از اين رو وظيفه دارند مردم را به خدا محوري، فرا خوانده و به هدايت و ارشاد آنان بپردازند، از اين رو فقيهان در طول تاريخ به بيان احكام الهي پرداخته و مرجعيت ديني را بر عهده داشتند. دو مقولة اجتهاد و تقليد ريشه در اين حديث و احاديث ديگر دارد.
برخي از فقيهان مانند امام راحل(س) يكي از وظايف و امانت انبيا را تشكيل حكومت دانسته و باور دارند كه فقيهان وظيفه دارند حكومت تشكيل داده و عملاً رهبري ديني و سياسي مردم را بر عهده گرفته و به اجراي احكام الهي بپردازند، از اين رو امام راحل(س) يكي از دلايل ولايت فقيه را همين حديث دانسته است.
چهارم: يكي از پيام هاي ديگر اين حديث، ضرورت ساده زيستي فقيهان و ستم ستيزي آنان است؛ چنان كه در متن حديث بدان اشاره شده است: مقصود از وارد نشدن در دنيا ساده زيستي است و پيروي از سلاطين، اشاره به روحية ستم ستيزي است. اين حديث و روايات ديگر موجب شده كه فقيهان دين مدار از پارسايان به حساب آمده و در ايفاي مسئوليت خود موفق باشند. از سوي ديگر فقيهان شيعي در طول تاريخ با ظالمان مبارزه نموده و به حكومت آنان وجاهت و مشروعيت قانوني ندادند.